Historisch rondje Zuidlaren

10km bijzondere elementen in het landschap zo in en rond Zuidlaren. Enkele voorbeelden zijn het archeologisch monument ‘Vijftig Bunder’ heideland, het tot 1982 enige hunebed in Groningen, een tweeling-hunebed in Midlaren en de eind negentiende-eeuwse ‘tuin’ van Dennenoord…

Start-/eindpunt is per OV bereikbaar en je hond mag deels aangelijnd mee op pad.

Start- en eindpunt

Tienelsweg 35

9471 PA Zuidlaren

OV: – stap uit bij bushalte Tienelsweg

– pak meteen de route op onder punt 7 a.

– ga door onder routepunt 1 a.

Tips voor onderweg 

– RA = rechtsaf, LA = linksaf, RD = rechtdoor, P- = paddenstoel

– Negeer zijwegen en paden, tenzij anders vermeld

– Raadpleeg bij twijfel het routekaartje

– Onderweg kom je 1 ‘horeca’ tegen (zelfbediening)

– Neem voldoende proviand, verrekijker en camera mee

– Honden zijn deels aangelijnd welkom op deze tocht

– Respecteer natuur en landschap

– Geniet en haast je niet

Routebeschrijving

1 a. Ga vanaf camping ‘Tienelsheem’ RA en volg het fietspad met zandweg (Vijftig Bunder) schuin RA. Blijf het fietspad in de haakse bocht naar links volgen, passeer 2 x een stel rood-witte palen en neem het eerste bospaadje LA (zie paal met bordje ‘Vijftig Bunder’).

Hondenbezitters lopen het fietspad helemaal uit, slaan op de verharde Tolhuisweg RA en gaan verder onder routepunt 2 a.

Neem doorgaand het overstapje.

1. Volg even verder de ‘oude tankgracht’, neem het eerste paadje RA en steek het open veld over.

(i) Dit kleine heide(begrazings)gebied ‘Vijftig Bunder’ ligt op de flank van het beekdal van de Drentse Aa. Je vindt er dop- en struikheide en zeldzame planten als gevlekte orchis. Daarnaast is het met zijn 7000 jaar oude grafheuvels, Middeleeuwse karrensporen (de rechte glooiingen) en tankgracht uit WOII met recht een archeologisch monument te noemen. Grote grazers onderhouden hier de boel.

1. Sla aan de overkant op de bosrand RA en ga na 40m LA met het pad mee het bos in.
2. Wandel door tot op de verharde weg (Tolhuisweg) en sla hier RA.

2 a. Neem vervolgens de eerste half verharde ‘Duinweg’ LA (P-63303/001), richting de ‘Veenhorst’.Sla na de Veenhorst op de driesprong RA de Haasakkers in.

Pauzip! bij Haasakkers nr. 2 kun je koffie-/theedrinken, ‘zelfservice’.
c. Sla na deze woning met nr. 2 LA en volg het fietspad.
(i) Straks na de slinger in het pad ben je in de ruime rechtse bocht even in de provincie Groningen.
d. Waar het fietspad (bij bankje) afbuigt naar links, sla je RA en volgt de zandweg naar het Drentse Midlaren.
(i) Wil je eerst een bezoekje brengen aan het restant van het tot voor kort enige Groninger hunebed (G-1), wandel dan nog even zo’n 150m met het fietspad mee naar links en keer erna terug naar dit punt. -Nog niet zo lang geleden werd bij Delfzijl een tweede ‘Groninger’ hunebed (G-2) gevonden-.
e. Volg aan einde zandweg de rechtdoor gaande verharde weg en sla op de T-splitsing met Tolhuisweg LA. Wandel over de Tolhuisweg door dorpje Midlaren tot aan de kruising met ‘Schutsweg’.

3 a. Op deze kruising sla je RA en wandelt over de Schutsweg door tot het ‘Midlaarder tweelinghunebed’ (volg bij het ‘bordje’ het paadje naar rechts en keer daarna terug naar de weg).

(i) Dit Midlaarder dubbele hunebed D-3 en D-4 ligt tussen twee boerderijtjes en, net als bij bijna alle andere hunebedden in NL, ligt de lengteas oost-west gericht.

1. Waar de verharde weg naar rechts afbuigt, volg je RD de onverharde Schutsweg over de hoge ‘Leen’akkers.
2. Let op! Neem voor de dorpsrand van Zuidlaren RA het onverharde wandelpaadje en bewandel dit paadje tot op het verharde weggetje ‘De Kampen’.

4 a. Ga op dit weggetje LA, sla al na 40m RA en vervolg het onverharde voetpad langs weide en akkers.

1. Op einde onverhard pad wandel je rechts aanhoudend verder over het verharde fiets-/voetpad, richting vijver. (In dit miniparkje tref je vaak meerdere watervogels aan, waaronder de waterhoen.)
2. Volg dit pad om de vijver en verlaat het parkje middels de eerste afslag RA. Meteen daarna wandel je LA de ‘Bovendiepen’ op, steekt op einde weggetje de straat over en wandelt verder over het voetpad langs de linkerkant van ook hier ‘Bovendiepen’.

5 a. Ca 100m voor het einde van deze vrij lange Bovendiepen sla je LA, weggetje ‘Stationsweg’ in.

1. Sla op de eerstvolgende kruising RA, steek via de stoplichten de verkeersweg over en koers RD het fietspad op.
2. Sla op zandweg met fietspad RA, wandel tussen het terreinwachtershuisje van ooit en Kliniek Zuidlaren door en blijf doorgaand deze weg volgen.

 (i) Deze tocht laat maar een deel van het fraaie terrein van voormalig Psychiatrisch Ziekenhuis ‘Dennenoord’ zien. Probeer er zoveel mogelijk van mee te krijgen. Het prachtige, in Engelse landschapsstijl ontworpen terrein is nu dus de hoofdlocatie van Lentis. De architect Vroom tekende voor het ontwerp van deze 80 hectare ’tuin’ uit 1895.

Je passeert het markante Hoofdgebouw (ooit van Dennenoord, nu dus mega GGZ-concern Lentis). Let op de historische tekst uit 1895 boven de hoofdingang.

Let ook op enkele (van in totaal vele) fraaie gedichten onderweg en ontdek hoe poëzie en psychiatrie samengaan; een brochure met poëzieroute DICHTBIJ is verkrijgbaar bij de receptie Hoofdgebouw Lentis, of gratis te downloaden op www.wandelweg.nl.

6 a. Ga op de driesprong voor geneesheer/directeurswoning van ooit ‘Het Witte Huis’ RA. Wandel deze ‘Hoofdlaan’ helemaal uit.

1. Sla voor de verkeersweg (Stationsweg/N386) LA. Blijf dus aan de linkerkant lopen.

(i) Het ‘Noorder Sanatorium’ (aan de overkant van de weg) werd in de beginjaren van 1930 als eerste ‘open’ paviljoen van Dennenoord gebouwd naar ontwerp van de Groningse architect Egbert Reitsma (1892-1976). In de loop der jaren hebben hier vele vormen van psychiatrische behandeling plaatsgevonden. Het Noorder Sanatorium was lange tijd ‘het gezicht van Dennenoord’. In 1989 werd het pand gekocht door Dr. J.H.G. jonkman, eigenaar en oprichter van Pharma Bio Research International B.V. en na een faillissement in 2010 overgenomen door PRA. Het Noorder Sanatorium dient nu al 24 jaar als instituut voor geneesmiddelenonderzoek. De bijnaam ‘Het blauwe paviljoen’ heeft het gebouw te danken aan de blauwe betegelde penanten tussen de ramen aan de voorkant.

7 a. Ga op de rotonde RA, de Tienelsweg op. Wandel deze Tienelsweg met fietspad helemaal uit en je bent terug bij start-/eindpunt; camping ‘Tienelsheem’.

Einde van deze wandelroute

Wij hopen dat je genoot van de voettocht en ontvangen graag je reactie…

De tocht werd met zorg samengesteld. Mocht je toch onduidelijkheden in route of routebeschrijving ontdekken, dan vernemen we ook dat natuurlijk graag. Uiteraard volg je zo’n beschreven wandelwégroute op eigen risico.

Historisch rondje Zuidlaren, mei 2015. Auteur: Dave Bekkema