Wandelenderwijs: Dwars door steden op Europese wandelroutes
Op mijn tochten door Europa kom ik door veel verschillende landschappen. Als ik lange tijd door natuur en kleine dorpen heb gelopen, verheug ik me soms om weer een stad tegen te komen. Soms mijden mijn paden steden, maar vaak gaan ze dwars door de stad heen. Ook dat is dan deel van de tocht. Zo voerden mijn wandelingen mij bijvoorbeeld door Limoges, Den Haag, Verona en Rome. Ik beschrijf hier deze vier heel verschillende wegen door een stad. Het gaat dus niet om stadswandelingen langs bezienswaardigheden, maar om het doorsteken van een stad; van noord naar zuid of van west naar oost. De steden die ik noem zijn voorbeelden van hoe dat kan gaan.
Tektst & beeld: Aat van der Harst | www.verhalenonderweg.nl
Limoges (Frankrijk): overal mensen met winkelkarretjes
Op mijn weg naar het einde van de wereld (Kaap Finisterre) in Spanje kom ik dwars door Den Bosch, Luik, Reims, Limoges, Burgos, Leon en Santiago de Compostella. Als ik terugkijk op mijn wandelingen, zijn ook de herinneringen aan al die steden waardevol. Hoe verschillend ze ook zijn, toch ontdek ik ook vaste patronen.
Neem nou Limoges in Frankrijk. Vanaf Sint Léonard de Noblat is de tocht prachtig door groene heuvels. Na zo’n vijftien kilometer merk ik dat het steeds drukker wordt. Dan loop ik ineens over het parkeerterrein van een supermarkt met een gigantische ‘U’ op het dak. Overal zie ik mensen met winkelkarretjes. Ik ga naar binnen in de Burger King ernaast en bestel een koffie. Als ik om me heen kijk, merk ik dat ik hier wel een heel vreemde eend in de bijt ben. Met mijn rugzak en modderschoenen sta ik tussen groepen jongeren en gezinnen met kinderen, die verbaasd naar me kijken. Na langere tijd op het rustige Franse platteland ben ik in een andere wereld terechtgekomen.
Ik ga gauw verder en loop langs een meubelboulevard en schreeuwerige pizzeria’s (tweede pizza gratis), door een brede grasberm langs een drukke weg met veel vrachtwagens. Na het passeren van een paar autobedrijvenbuigt het goed aangegeven pad naar een wijk met villa’s in verval en dan verder langs de rivier de Vienne. Overal zie ik eenvoudige hoge flats. Op de rivier varen ranke roeiboten voorbij en ik zwaai naar de roeiers. Dan ga ik een middeleeuwse brug over en door schilderachtige straatjes bereik ik de kathedraal. Hier ga ik een tijdje op de achterste bank zitten met mijn rugzak naast me. Na een tosti op een terras tegenover de kerk, loop ik de stad weer uit. Hier zijn geen fastfoodrestaurants en garages, maar mooie luxehuizen met zwembad. Dan is er weer een stuk berm naast een drukke weg en verderop een voetpad langs de rivier. Zo’n zestien kilometer liep ik door de stad en pas nu ben ik weer in de vrije natuur. Was het een mooie route? Nee, niet altijd. Maar ik heb wel heel veel gezien en beleefd onderweg. Ook de stad Limoges is deel van mijn unieke pad.
Den Haag (Nederland): door landgoederen en het centrum naar zee
Een ander voorbeeld van het doorsteken van een stad, deze keer in Nederland. Vanaf de Duitse grens loopt het Marskramerpad naar de kust bij Scheveningen, een zeer afwisselende LAW. Ik loop nu het laatste stuk van deze route, van Leiden naar Den Haag. Vanaf Voorschoten kom ik langs Kasteel Duivenvoordemet zijn oude donjon en middeleeuwse muur. Dan loop ik dicht langs het voormalige huis van koning Willem-Alexander en Máxima op het landgoed De Horsten. Via een kronkelend pad wandel ik vervolgens door landgoederen met prachtige oude landhuizen. De stad Den Haag kom ik binnen bij park Marlot. Vanuit daar loopt het Marskramerpad door het Haagse Bos met fraaie vijvers. Hierna kom ik langs de Lange Vijverberg, Hotel des Indes op het Lange Voorhout en ga bij het borstbeeld van Christiaan Huygens de Scheveningse Bosjes in. Die gaan over in het Westbroekpark, met zijn prachtige rozentuin. Een half uur later sta ik op de Scheveningse boulevard bij de Pier. Ik trek mijn wandelschoenen uit en op blote voeten loop ik naar zee. Ik ervaar een enorm gevoel van ruimte.
Verona (Italië): langs eindeloze marmerfabrieken
Op pad naar Rome kom ik achtereenvolgens door Bonn, Koblenz, Augsburg, Verona, Bologna, Florence en Siena. Zoals gezegd maken de steden een wezenlijk deel uit van mijn route. Ook de flattenwijken en zelfs de industrieterreinen en meubelboulevards in buitenwijken horen erbij. Slechts één keer wordt het me te gortig. Het is dan vijfendertig graden en nog twaalf kilometer naar het centrum van Verona. Ik zie een bushalte en even later zit ik in een oude Italiaanse stadsbus. De bus rijdt over een weg zonder schaduw, langs eindeloze marmerfabrieken. Even later stap ik uit, vlakbij de Arena uit de Romeinse tijd. Ik heb er geen spijt van dat ik deze keer een stuk de bus nam.
Rome (Italië): de zeven heuvels
Een heel mooie herinnering heb ik aan het afdalen naar het centrum van de stad Rome vanaf de heuvel Monte Mario. Na een wandeldag vanuit La Storta door zeer diverse buitenwijken, kom ik door een mooi groen park tot bijna bij het Sint Pietersplein, het einddoel van mijn tocht. Onderweg drink ik veel espresso’s in leuke Romeinse zaakjes. Bij een bakker op een gezellig plein koop ik broodjes. Ik kom door volkswijken en door parken. Ook in steden is natuur. Dit alles maakt eveneens deel uit van mijn weg.
Wegen:
- Limoges: via de Voie de Vézelay tussen Nevers en Périgeux in Frankrijk
- Verona: langs de Via Claudia Augusta en Via degli Dei op weg van Trento naar Bologna in Noord-Italië
- Rome: laatste etappe van de Via Francigena (van Canterbury naar Rome)
- Den Haag: Laatste (of eerste) etappe van het Marskramerpad
Over de auteur
Aat van der Harst wandelde van huis naar Spanje en naar Italië. Hij is wandelcoach en begeleidt mensen met levensvragen in beweging. Over zijn wandelingen maakte hij de vertelvoorstelling Ontmoetingen Onderweg, waarmee hij samen met zangeres Marianne van der Post optreedt. Hij is schrijver van inspiratieboek Wandel je wijzer, stad en natuur als coach. Meer informatie via: www.verhalenonderweg.nl ; avdharst@verhalenonderweg.nl