Heel bekend zijn de pelgrimsroutes naar Santiago de Compostela en naar Rome. Maar om te pelgrimeren hoef je niet ver van huis te gaan. In alle delen van Nederland vind je pelgrimsroutes. In de provincie Groningen ligt bijvoorbeeld al meer dan 2.500 kilometer aan pelgrimspaden. Hoogste tijd dus om daar een kijkje te nemen en een pelgrimswandeling te maken. Ter inspiratie, geef ik hier alvast 3 tips om te pelgrimeren in Groningen.
Tekst & beeld: Irene Kapinga | www.opstapmetirene.nl
Met de provincie Groningen heb ik een haat-liefdeverhouding. Tijdens mijn middelbareschooltijd fietste ik dagelijks door weer en wind vanaf het dorp Zuidhorn naar de middelbare school in de stad. De saaiheid van het vlakke land vond ik jarenlang overweldigend, de altijd aanwezige tegenwind vond ik bij tijd en wijle onverdraaglijk. Het verbaast mij dan ook niets dat een dorpsgenoot met de naam Bauke Mollema de route van Zuidhorn naar Groningen omschrijft als een goede training voor zijn latere carrière als profwielrenner. Ik had andere ambities.
Opnieuw kennismaken met Groningen
Vele, vele jaren later maak ik opnieuw kennis met de provincie, dit keer lopend. Tijdens de Tocht om de Noord (een wandelfestival door Groningen) ervaar ik als wandelaar de humor, gastvrijheid en de schoonheid van het Groningse land.
Meer weten over Wandelmagazine? Klik hier!
En nog veel later, tijdens de corona-tijd, zoek ik de provincie voor het eerst met nog meer aandacht op. Zonder verwachtingen loop ik routes van de Noorderrondtochten, van de stichting pelgrimeren in Groningen en van het Jacobspad. In de afgelopen 13 maanden ben ik verschillende keren terug geweest. En voor het eerst van mijn leven ervaar ik de weldaad van deze ruimtelijke omgeving. Een omgeving waar ik op kan gaan in de ruimte van het niets. Een provincie waar je uitzicht kunt hebben op niets anders dan de horizon.
Graag deel ik met jou 3 tips over pelgrimeren in deze provincie. Want ook voor een pelgrim gaat er niets boven Groningen.
1: Stel je eigen pelgrimsroute samen
In de provincie Groningen vind je alles wat je zoekt op het gebied van pelgrimeren. Een authentiek landschap, rust, stilte, kerken, kustlijn, borgen en (voormalige) kloosterterreinen. In dit duizenden jaren oude cultuurlandschap heb je de keuze uit ruim 2.500 kilometer aan pelgrimswegen. De Stichting Pelgrimswegen in Groningen heeft deze routes (her)ontwikkeld en breidt de informatie en diensten steeds verder uit.
Via de website van deze stichting heb je de keuze uit 25 rondwandelingen met een gemiddelde afstand van 8 kilometer en uit 62 lijn-wandelingen met een gemiddelde afstand van 21 kilometer. Je kan deze routes als dagwandeling lopen, maar je kan de etappes ook achter elkaar rijgen tot een pelgrimstocht van 1-6 weken.
Bij elke wandeling van deze stichting is een beschrijving van de route en een wandelkaart beschikbaar. Daarnaast krijg je bij de meeste wandelingen ook informatie over de geschiedenis van de plekken waar je langs loopt en zijn er bezinningsteksten beschikbaar. Door de wandelingen van je keuze bij elkaar te brengen, ontstaat jouw eigen pelgrimspad. Wie alle routes loopt heeft 2.500 kilometer afgelegd in de provincie Groningen. Net zo ver als naar Santiago de Compostela. Door hier te wandelen ervaar je rust, ruimte, natuur en cultuur. Onderweg ontmoet je de gastvrijheid van de bevolking. Een mooie manier om de provincie en jezelf te ‘her’ontdekken.
Via deze site lees je alles.
2: Lopen langs gebaande paden: Jacobspad: Uithuizen – Groningen (en verder)
Een van de ‘officiële’ startpunten van de Camino naar het bekende Spaanse Bedevaartsoord Santiago de Compostella ligt in het uiterste noorden van Groningen. Bij de Jacobskerk van Uithuizen ligt de eerste stempel voor je klaar. Vanaf deze kerk volg je de pijlen van de Jacobsroute door het Groningse land.
Deze route leidt je door het Hogeland langs dorpjes waarvan je de naam nog niet eerder hoorde. Je passeert diverse (Jacobs)kerken. Gastvrij staan de deuren van bijna elk van deze kerken voor je open.
Vaak staat er koffie/thee voor de pelgrim en meestal is er een toilet beschikbaar. Een unicum in corona-tijd. In de stad Groningen passeer je diverse bekende highlights van de stad, waaronder het Noorderplantsoen, de Martinikerk en het Peerd van Ome Loeks. Dus heb je ‘slechts’ 3 dagen tijd? Ervaar dan eens de pelgrimsroute van Uithuizen naar Groningen. In april 2021 liep ik deze met een groep, Hier lees je meer daarover.
3: Lezen over pelgrimeren
Onderweg en in de avond vind ik het soms fijn om te lezen over de pelgrimstochten van anderen. Zo krijg ik nog extra het ‘pelgrimsgevoe’l. Ik raad je aan daarvoor kennis te maken met het door de Groningse NRC-redacteur Marjolein de Vos geschreven boekje met de titel ‘Je keek te ver’.
De samenvatting zegt genoeg:
‘Marjolein de Vos wandelt elke dag een rondje vanuit haar huis in het Noord-Groningse Zeerijp. Onder een strakblauwe hemel, een grijs wolkendek of genadeloze regen, ze zijn er altijd: de akkers in bloei of kaal, de kraaien, de bomen in alle stadia van blad of niet blad, het kerkje van Eenum. Soms uien op het land, soms dollende hazen – alles is altijd hetzelfde en altijd anders. Wat is het toch dat je zo kunt verlangen naar wandelen, vraagt De Vos zich af in Je keek te ver. Ze denkt na over het verschil tussen stad en platteland, de plek van cultuurlandschap in Nederland, over de kunst van het verliezen, landschapsleescursussen. En over hoe het hoofd zich verhoudt tot het lichaam: vaak zijn gedachten maar al te druk bezig, alsof je helemaal niet door een landschap loopt maar uitsluitend door je eigen bange, drukke hoofd. Kijk om je heen, moet je dan tegen jezelf zeggen. Niet de tijd in, maar over het land. Je keek te ver. Dat wat je zoekt is hier.’
Dit boekje is onder meer te bestellen via deze link.
Besmettingsgevaar
Durf jij het aan? Op pelgrimstocht in het hoge noorden? Ik beveel het je van harte aan, het is daar waar de ruimte voor je open kan gaan. Het is daar waar je rust, ruimte en on-Nederlandse gastvrijheid kunt ervaren. Maar pas op: er is een risico op besmettingsgevaar, het Groninger landschap en de Groningse pelgrimswegen werken verslaving in de hand.
Wil jij samen met een klein groepje liefhebbers van ontspannen wandelen/pelgrimeren op stap langs Nederlandse Pelgrimswegen? Je bent welkom, je leest meer via deze link.
Over de auteur
Irene Kapinga is wandelaar, pelgrim, gids, coach en reisleider. In 2000 liep zij voor het eerst naar Santiago de Compostella. Vele pelgrimsroutes heeft ze daarna zelf gelopen. Vanaf april 2018 begeleidt (en organiseert) Irene wandelingen over Nederlandse, Belgische, Engelse, Spaanse en Portugese pelgrimspaden. Regelmatig schrijft ze over haar ervaringen op nabije en verre pelgrimswegen. Meer over Irene en over pelgrims-wandelingen lees je op www.opstapmetirene.nl