Het goud van de veengebieden in Värmland, Zweden

Gele berg- of veenbramen, of Hjortron zoals ze in Zweden genoemd worden, zijn geld waard. Omdat je ze maar beperkt vindt, wordt er aardig betaald als je een vrachtje binnen brengt bij de jam-verwerker. Een potje Hjortron-sylt kost in de winkel dan ook al snel het dubbele van een potje Lingon-sylt, gemaakt van de kleine rode vossenbessen die je vrijwel overal ziet. De bergbramen doen het goed in veengebied en we komen ze dan ook volop tegen als we wandeling 22 uit onze gids Wandelen in Värmland herlopen. Even vergeten hoe mooi het hier is, en hoe lang die route ook alweer was...

Tekst en foto’s: Paul van Bodengraven, One Day Walks

Rondje Stor-En

Vandaag gaan we een rondwandeling maken, om het meer Stor-En heen. Dat ligt tussen Munkfors en Hagfors, diep verscholen in het bos. De grond in dit gebied is erg vochtig en veenachtig, waardoor het niet heel interessant is voor bosbouwers. Laat staan dat er veel mensen waren die zich hier wilden vestigen. De natuur heeft hier de overhand en daar verheugen we ons op. Wellicht zien we onderweg een eland of reeën en anders fraais dat zich maar weinig laat zien als er veel mensen in de buurt zijn. En 'en passant' checken we dan gelijk even of die routebeschrijving uit 2012 nog klopt.

Weinig veranderd

Zo op het eerste oog lijkt er niet heel veel veranderd tijdens de eerste kilometers die we maken. "Matig onderhouden paden", hebben we toen in onze gids gezegd, en dan geldt eigenlijk nog steeds. Her en der ligt een boom over het pad en is zelfs een semi-permanente route om de omgevallen bomen ontstaan. Gelukkig is de oranje markering nog steeds goed zichtbaar. "Gekapt bos" kunnen we in de herdruk vervangen door "jong bos", maar verder kunnen we onze eigen aanwijzingen prima volgen. En ja, zelfs een wat gebrekkig bruggetje ligt er nog even "gebrekkig" bij. Het blijft een klein avontuur om zo de beek over te steken, maar ook dit keer lukt het.

Pauzeplek

Onze eerste stop lassen we na een kilometer of vier in. Dan zijn we al bijna twee uur onderweg, want het lopen door dit veenachtige gebied gaat alles behalve snel. Tel daar de tijd om rond te kijken, foto's te maken en water te drinken bij op en je snapt dat we niet als een raket rond het Stor-En schieten. Maar dat geeft niet, we hebben de tijd vandaag en in Zweden is het gelukkig lang licht. En dus lassen we een broodjes-pauze in bij Matte's Källan (de bron van Matte). Hier borrelt midden in de natuur water op, dat ook nog eens heel goed van kwaliteit blijkt te zijn. In de 18de eeuw bouwde ene Matte hier zelfs een huisje en wist zich zo verzekerd van stromend water. Er werden allerlei heilzame effecten aan toegeschreven. In de 21ste eeuw laten we het water dan gewoon testen en dan blijkt inderdaad dat het rijk is aan allerlei goede mineralen. De bijbehorende picknickplaats heeft daar niet van kunnen profiteren en is inmiddels danig scheef gezakt. Tijd voor een kleine renovatie?.

Veen(bramen)

Na de pauze trekken we verder de natuur in, rond het Stor-En. Dat bestaat uit een grote waterplas, die vanaf de oevers langzaam maar zeker dicht begint te groeien. Ook de omliggende meertjes en stroompjes vervenen steeds verder. Op sommige plaatsen loop je soppend door het gras en voel je het water onder je voeten bewegen. Op meerdere plekken liggen plankieren die je door de natte ondergrond heen helpen. Soms stap je mis en blijkt die ondergrond toch niet zo droog als hij er op het eerste oog uit zag. De veenbraam gedijt juist uitermate goed op deze wat zure ondergrond en groeit dan ook letterlijk op en langs het wandelpad. Zien we de eerste kilometers hoofdzakelijk blad en geen vruchten, hoe verder we van de bewoonde wereld af raken, hoe meer vruchten er verschijnen. Dit was kennelijk ook te ver voor de meeste plukkers. Wij doen ons tegoed aan de goudgele vruchten, die een frisse, zoete smaak hebben, met een klein zuurtje.

Lanterfanten

Al dat gesnack en gepluk haalt de gemiddelde snelheid niet echt omhoog natuurlijk; na vier uur lopen blijken we ruim 9 km te hebben afgelegd. En volgens onze eigen gids is deze route ruim 15 km lang, dus als we zo doorgaan zijn we nog dik twee uur bezig. We verhogen het tempo wat, maar de paden blijven "matig onderhouden" en lopen door het veen vraagt nu eenmaal wat behoedzaamheid. Weliswaar zijn er ook stukken bos bij, maar daar zijn weer andere obstakels, zoals bosbouwers die van een deel van het pad een soort slagveld hebben gemaakt, met diepe geulen en achtergebleven takken. Alles bij elkaar doen we er 6,5 uur over om de route te voltooien. Als we de GPS checken blijkt ook nog eens dat deze nieuwe (en dus nauwkeuriger) maar liefst 17,1 km op de teller heeft staan, in plaats van die 15,5 km uit 2012. Het is inmiddels half 8 's avonds en onze magen laten nadrukkelijk weten toe te zijn aan een beloning voor al deze inspanning. Moe, blij dat de routebeschrijving nog steeds voldoet en met stramme benen gaan we op zoek naar een pizzeria in Munkfors. Na al die Hjortron hebben we ook wel weer trek in een hartige hap!

Praktisch

Dit is route 22 uit Wandelen in Värmland, een gids met 24 rondwandelingen in deze Zweedse provincie. Kijk op www.wandeleninvarmland.nl voor meer informatie. Daar vind je ook de routebeschrijving van een andere route uit deze gids. Wist je dat je ook in de winter prachtig kunt lopen in deze regio? Een blog daarover vind je hier.