Bommen Berend (17km) Frl

Een tocht vol verrassingen tussen Tjonger en Linde

Over grotendeels onverharde wegen en paden voert deze route u onder andere door de onverwacht mooie natuurreservaten Diakonievene en Delleboersterheide in het stroomdallandschap van de Tjonger. En vervolgens langs de vermaarde Bekhofschans aan de Linde bij Oldeberkoop (onderdeel van de Friese Waterlinie); het verdedigingswerk wat Spanjaard en Bommen Berend geen kans gaf.

 

Na circa 4,5 uur bent u terug bij Wegrestaurant Boszicht in Nijeberkoop. Dit start-/ en eindpunt is ook per OV bereikbaar. Uw hond mag even niet mee op pad.

start- en eindpunt

Café-Restaurant Boszicht

Bovenweg 26

8422DH Nijeberkoop

GPS-coördinaten: N52 57.429 E6 11.191

OV: Bushalte op circa 200 m loopafstand

 

tips voor onderweg

– negeer zijwegen en paden, tenzij anders vermeld

– draag stevige waterdichte (wandel)schoenen

– onderweg komt u geen horeca tegen

– neem voldoende proviand, camera en verrekijker mee

– honden zijn niet welkom

– respecteer natuur en landschap

– geniet en haast u niet

 

 

 

Routebeschrijving

1 Vanuit restaurant Boszicht slaat u linksaf, steekt voor de bushalte naar rechts over en wandelt verder over de parallelweg langs de Bovenweg (N351). Misschien even een vervelend stukje, maar u wordt beloond!

Op de dubbele kruising slaat u linksaf richting Hoornsterzwaag (let op!). Kies vervolgens het eerste zand/graspad links (Tussen Frankrijk en Egypte route).

Blijf het pad volgen tot aan de verharde ‘Grindweg’, waar u opnieuw linksaf slaat.

 

Bewandel deze weg tot aan het toegangshek van Landgoed Bosch-Hoeve aan uw rechterhand. Sla hier rechtsaf, passeer het hek en blijf het smalle bospad volgen. Houdt u op de Y-splitsing rechts aan.

Volg na de ruime bocht in het pad de rode paaltjes- (en LAW)-route naar links. Blijf de paaltjes voorlopig volgen, passeer het klaphek en wandel linksom een halve cirkel mee om de ‘Diakonievene’.

 

1. i) De Diaconie zorgde goed voor de armen onder ons en vond dat ook zij er ’s winters warmpjes bij moesten zitten. Heel wat turf werd daarom gegraven uit deze Diakonievene; van oorsprong een pingo-ruïne. De omgeving van dit veen bestaat zoals u merkt uit een heuvelachtige stuifwal begroeid met bomen. Voor de leken onder ons: een ‘pingo’ is een ven, met vaak een ringwal, ontstaan aan het eind van de laatste ijstijd tijdens het ontdooien van een stuwende ondergrondse ijskern.

 

Aan de andere kant beland, vindt u links aanhoudend een open fraai glooiend natuurgebied met meerdere vennen. Blijf ook hier weer de rode paaltjes volgen tot u na het klaphekje de verharde Albadalaan bereikt.

 

2 Steek schuin over en koers rechtdoor de brede zandweg in. Volg dit pad tot pal voor het eenzame witte huis.

Kies hier het klaphek links en volg de rode paaltjes van het ‘Kuierpaad’.

Kruis bij het hek de voormalige bomenlaan en sla meteen rechtsaf, de blauwe paaltjes achterna.

Blijf ze ook in de linkse bocht voor de ven volgen, maak met hen een boswandeling en nader de Tjonger…

Wanneer het bos wijkt ziet u rechts haar oude (afgesneden) meanders.

Sla u voor het bord van ‘It Fryske Gea’ rechtsaf het bospaadje in <i>en zie algauw het grote verschil tussen een ooit frank en vrije- en nu gedwongen waterloop.</i>

 

Maakt u rechtsomkeert, koers rechtdoor de hei op en volg opnieuw blauwe paaltjes. 

1. i) Er heerst stilte op de ‘Delleboersterheide’. In dit bijzondere beekdal maken de (soms unieke) flora en fauna de dienst uit, en wij mensen hebben ons aan te passen, aldus ‘It Fryske Gea’. Karakteristieke heidebewoners zijn hier de heikikker, de levendbarende hagedis, adder en ringslang. Ook de vos en das laten hun sporen zien. Echt bijzonder zijn waarnemingen van de zeldzame gladde slang.

Het kan hier wemelen van de vlinders en sprinkhanen. De grauwe klauwier broedt hier vanwege de vele hagedissen en libellensoorten. Een enkele keer strijkt een kraanvogel neer.

Reeën komen drinken in de poelen en Schotse Hooglanders, Exmoorpony ’s en Drentse heideschapen houden de boel hier in stand. U komt de noeste werkers vast nog tegen.

Al sinds 1951 is It Fryske Gea in de weer om hier het beekdallandschap in al haar oude glorie te herstellen. Wat u nu ziet, is hoe het ooit was. Een golvend dekzandlandschap met veenvormende natte kommen. Een met bos omringd open heidegebied met veenputten.

In al die jaren is er hard gewerkt. Heide werd geplagd, bomen gerooid en vennen en oude meanders van de Tsjonger opgeschoond. Om ook de oorspronkelijke waterhuishouding te herstellen, werden sloten gedempt en stuwen geplaatst. U wandelt al geruime tijd in het uiteindelijk resultaat; in plaats van een landschap vol contrasten, een harmonieuze Delleboersterheide.

Op de T-splitsing slaat u linksaf en volgt rood/blauw. Negeer zijpaden en koers rechtdoor over het witte zandpad.

Passeer het klaphek en kuier de rechte laan helemaal uit.

 

3 Op de verharde ‘Oosterwoldseweg’ aangeland, slaat u rechtsaf en kiest vervolgens de afslag links, richting Zandhuizen.

U komt uit op de N351. Steek over, ga even naar links en kies het eerste graspad rechts (Stuttebos). Op de T-splitsing slaat u rechtsaf.

Wanneer u na de haakse linkse bocht het pad helemaal uitwandelt, hierbij zijwegen negeert en ook op een enkele kruising koers houdt, bereikt u de ‘Bekhofschans’.

1. i) Dragonders uit Bourtange luisterden op 24 mei 2007 de feestelijke (her)opening van de Bekhofschans bij Oldeberkoop op. In vol ornaat en compleet met musketten en kanonnen kwamen de soldaten samen met Bourtanger marketentsters de opgeknapte schans levendig onder de aandacht brengen.

Al eeuwenlang werden waterlinies gebruikt om in oorlogstijd de vijand te weren; langgerekte delen van het land werden onder water gezet doormiddel van het doorsteken van dijken of open zetten van sluizen. Grote voorbeelden zijn de Oude- en Nieuwe Hollandse Waterlinie. Voor de verdediging waren niet zoveel soldaten nodig. Alleen de waterinlaatplaatsen moesten worden versterkt met zogenaamde forten of schansen. Minder bekend maar toch ooit vermaard is de Friese…

Dwars door Zuidoost-Friesland loopt de, met zijn sterrenschansen, stuwen en dammen tot de verbeelding sprekende Friese Waterlinie; in de Tachtigjarige Oorlog gebruikt om de vijand buiten Friesland te houden.

De verdedigingsschans de ‘Bekhofschans’ aan het riviertje de ‘Linde’ is er onderdeel van. Ze werd vooral geroemd omdat ze met haar bezetting voor de spanjaard Caspar de Robles en de bisschop van Münster ‘Bommen Berend’ steeds weer te sterk bleek. Houten palen schetsen nu het beeld van toen.

Een bij de schans gevonden kanon werd ooit naar Oldeberkoop gehaald en staat als monument opgesteld langs een van de toegangswegen van het dorp.

 

4 Voorbij de Bekhofschans volgt u naar links het (schelpen)fietspad langs de Linde en keert ook mét het fietspad de Linde de rug weer toe.

1. i) Zoals u ziet werd ook dit riviertje haar meanders en daarmee haar grootste charme ontnomen.</i>

Zodra de sloot het toelaat, verlaat u het fietspad en bewandelt verder de naastliggende zandweg. Volg dit brede pad het bos in en kuier hem helemaal uit.

Aan het eind, weer op de N351, slaat u rechtsaf en wandelt verder tot u terug bent bij Café-Restaurant Boszicht. Een gastvrije stek voor als u nog even wilt nagenieten.

Einde van deze Wandel-weg-route.

 

Wij hopen dat u heeft genoten van deze voettocht en ontvangen graag uw reactie…

 

Deze tocht werd met zorg samengesteld. Mocht u toch onduidelijkheden in route of routebeschrijving ontdekken, dan wordt melding hiervan erg op prijs gesteld. Dit geldt natuurlijk ook voor onverhoopte wijzigingen in het landschap. Uiteraard volgt u deze Wandelroute op eigen risico.

 

Bommen Berend, augustus 2007. Auteur: Dave Bekkema

Gecontroleerd op 08-03-2013. GPS versie toegevoegd op 11-03-2013.

 

Bronnen:

– Landschapsbeheer Friesland: <i>Bekhofschans</i>

– Nederlands Dagblad: <i>Bekhofschans</i>

– It Fryske Gea: <i>natuur en landschap</i>