Camino Portugués, van Porto naar Tui

De Camino Portugués is een pelgrimsroute van Lissabon naar Santiago de Compostella, door de binnenlanden van Portugal en Spanje. Deze pelgrimage doet onder andere het beroemde bedevaartsoord Fatima aan. Voor veel pelgrims is Fatima de eindbestemming. De laatste jaren zijn er vanaf Porto en verder noordwaarts varianten gekomen die de kust van beide landen volgen, bijvoorbeeld de Senda Litoral en de Camino da Costa, wat gewoon kustroute betekent. In het Spaanse deel van de route is zelfs een zogenoemde “spirituele kustroute” ontworpen.

Tekst & foto’s: Hans Plas, www.oranginas.nl

Het ontstaan van deze varianten zal ongetwijfeld te maken hebben met de groeiende behoefte aan spiritualiteit, zingeving, reflectie en mogelijkheden om deze behoeften vorm te geven. Ook kan ik me voorstellen dat pelgrims tegenwoordig het liefst in een landschappelijk mooie omgeving pelgrimeren. Hierdoor zou de kust van Portugal wel eens aantrekkelijker kunnen zijn dan het binnenland. Een wervende reclametekst over zo’n variant is daarover helder: “ontdek de wilde Atlantische schoonheid en zandstranden van Noord-Portugal en Galicië, proef heerlijke zeevruchten en wijn, verblijf in vissersdorpjes en voel je verfrist door het kustgevoel van dit schilderachtige pad van Camino de Santiago”.

Pelgrimages, toen en nu

Pelgrims liepen vroeger, zeker in de Middeleeuwen, vaak niet voor de mooie omgeving, indrukwekkende uitzichten, fraaie kusten of voor een lekker wijntje bij de zeevruchten. Zij liepen voor devotie, vergiffenis van zonden, het verkrijgen van aflaat, het nakomen van beloftes, boetedoening, pure bezieling, het bezoeken van een heiligdom, dankzegging, verdieping en bezinning. Daarvoor werd de te lopen route bepaald door “de kortste weg“, niet de mooiste.
Maar of de pelgrim anno 2020l nog genoegen neemt met enkel de kortste weg? Ik denk het niet.

Porto – Tui

Wij liepen het traject tussen Porto en Tui, de eerste Spaanse plaats op weg naar Santiago de Compostella. Via de oorspronkelijke en dus oudste route: De Camino do Norte. Dit is tevens de route langs de meeste kapelletjes, kerken en kathedralen. Dat betekent dat je je soms gaat afvragen: “waarom gaat de route niet die mooie heuvel op”. Dat wordt dan al snel duidelijk: omdat de route langs een fraaie oude kapel uit 1674 leidt.

Porto en verder noordwaarts

Porto aan de Douro rivier kent een fraai historisch centrum waarin veel gebouwen buitengevels hebben vol met azulejos: blauwwitte tegeltjes die tezamen een bepaalde voorstelling weergeven. Bekijk voor zulke voorstellingen ook even de binnenkant van het centraal treinstation van de stad.
Mocht je nog tijd hebben voor een avondje Portugese volksmuziek, ook wel fado genoemd: doen!

Wij namen een taxi naar Maio, een voorstad van Porto, om de wandeling door de verwachte saaie buitenwijken van Porto te vermijden. Je kunt ook de trein of de metro nemen, waarna je langzamerhand de drukte van de stad achter je laat en het glooiende platteland betreedt. Hier ben je in een theater van landweggetjes, wijngaarden, eucalyptusbossen, oude Romeinse kasseienweggetjes, dorpjes en oude vestingstadjes met de nodige historische gebouwen, zoals Sao Pedro de Rates met haar prachtige stokoude romaanse kerk. Hier vind je ook het eerste klimmetje van deze Camino naar de top van de Alto de Muher, gevolgd door de afdaling door een eucalyptusbos naar Barcelos. In dit oeroude stadje huizen een prachtige middeleeuwse brug, een romaanse kathedraal, schitterende plazas en unieke ovale Templo de Bom Jesus.

Barcelos en verder noordwaarts

Na Barcelos begint een pittige klim naar de top van de Alto de Portella en de afdaling naar het in de wijngaarden gelegen Ponte das Tabuas. Hier steek je de Rio Neiva over via een prachtig middeleeuws bruggetje.

Ponte de Lima en verder noordwaarts

De volgende noemenswaardige locatie die wij tegenkomen, is Ponte de Lima, een van de oudste stadjes van Portugal. De stad is vooral bekend door de brug over de Lima, waar de naam van de stad van is afgeleid. De brug was oorspronkelijk een bouwwerk van de Romeinen, maar wat je er nu van ziet is vooral Middeleeuws. De Camino nadert het stadje via de zuidoever van de rivier, waardoor je een fraai uitzicht hebt op de brug, met op de achtergrond de witte Igreja de Santo Antonio da Torre Velha.

Meer weten over Wandelmagazine? Klik hier!

Na Ponte de Lima wordt het landschap groener, hoger, mooier en minder dicht bevolkt. Onder andere met een pittige klim naar Portella Grande van ongeveer 460 meter en de fraaie afdaling naar de vallei van Coura rivier wachtten hier op ons. Dit is ook de streek van de vinho verde, de “groene wijn”. We zijn inmiddels in een gebied aangekomen waar het flink kan regenen. De uitgediepte zandpaden van de Camino fungeren hier dan als afvoerkanalen voor het overvloedige hemelwater. Het is even doorbijten, maar na een tijdje winnen de kinderlijke gevoelens het van de volwassen ergernissen. Tenminste bij sommigen van ons, anderen vinden het tijd worden om hier onmiddellijk met Deltawerken te beginnen.

Rubiães en de laatste kilometers

De Camino gaat verder door een bebost gebied, rotsachtig en aanmerkelijk ruiger dan de eerste etappes na Porto. Je kunt tijdens de wandeling enorme kurkeiken bewonderen. En niet te vergeten: de Aronskelken. Overal! Verderop begint de klim naar de top van de Alto de San Bento. Eenmaal boven geniet je van de schitterende vergezichten over de vallei van de Minho rivier. De rivier vormt hier de grens tussen Spanje en Portugal. Met aan de Portugese kant de vestingstad Valença en aan de Spaanse kant Tui. Valença heeft en massief fort met kantelen en verschillende bastions, die het hele oude centrum omvat. Een indrukwekkend gezicht, en dat mag ook wel. Dit fort moest immers noord Portugal beschermen tegen de Spanjaarden. Via de gietijzeren brug over de Minho grensrivier, geïnspireerd op de werken van Gustave Eiffel, bereik je Tui. Ons eindpunt.

Algemene routetips

• De route is prima bewegwijzerd. Met gele geschilderde pijlen.
• Een makkelijke tocht met een paar klimmetjes. Tot 450 meter.
• Een goede wandelgids is: de Rother wandelgids “Camino Portugués” met betrouwbare routebeschrijvingen, gedetailleerde wandelkaarten en informatieve hoogteprofielen.
• Voor wie het belangrijk vindt: je kunt een stempelboekje aanvragen en meenemen om, na afloop van je pelgrimage, met een vol stempelboekje, een soort certificaat te krijgen.
• Tussen Valença naar het vliegveld van Porto rijdt een bus. Ruim 1,5 uur in de bus.