Gerakas: op bezoek bij de oude dames van Zakynthos

Meer dan een miljoen jaar geleden, ver voordat de mens bestond, zwom de Caretta Caretta, een zeeschildpad, al rond in wat we nu de Middellandse Zee noemen. En al lang voordat de mens het eiland Zakynthos koloniseerde kwamen vanaf half mei de vrouwtjes ’s nachts op het strand hun eieren leggen en begraven. Zo zorgen voor het voortbestaan van de soort. Anno 2016 gaan de dames daar, ondanks voor hen moeilijke omstandigheden nog steeds mee door, ook hier op Gerakas. Om meer te leren over deze wonderlijke dieren én in de hoop een glimp van ze op te vangen, gaan we op stap langs de oevers van het schiereiland Vasilikos aan de zuidkant van Zakynthos.

Tekst en foto’s Paul van Bodengraven

Toeristenstress!

Het is 14 mei 2016 en we zijn precies op tijd! Afgelopen nacht is het eerste schildpadvrouwtje aan land gekomen. Ze heeft met haar vinnen een kuil gegraven op het strand van Gerakas, heeft haar circa 110 eieren gelegd en weer toegedekt. Het nest is vanochtend in alle vroegte door vrijwilligers ontdekt en gemarkeerd. Gelieve niet meer in de buurt te komen! Het mag een klein wonder heten dat de zeeschildpadden nog steeds vastbesloten aan land komen op Zakynthos. Uitgerekend op het drukste deel van het eiland, waar jaarlijks 100.000-en vakantievierders neerstrijken. Hier banen de dames ’s zich nachts een weg tussen de zonnebedden om hun eieren op veilige afstand van de vloedlijn achter te laten. Daar blijven ze zo’n zeventig dagen onder het zand liggen voordat ze uitkomen, ook midden in de nacht. De mini-schildpadjes haasten zich dan naar zee, wederom tussen de parasolvoeten en strandstoelen door. Zakynthos is vrijwel de enige plaats in de Middellandse Zee waar de Caretta’s aan land komt om eieren te leggen. Ontroerend om te weten dat de kleine vrouwelijke schildpadjes na 25 jaar – als ze die leeftijd tenminste halen – precies terugkeren naar hun geboortestrand om daar zelf voor nageslacht te zorgen.

Mannen in het water

We hebben – niet wetend dat het eerste nest van 2016 uitgerekend hier gevonden zou worden – bedacht dat we langs de kust van Gerakas naar Dafni willen wandelen. Een tocht van ruim 4 km die grotendeels langs kiezelstranden loopt, die niet in trek zijn bij de schildpadden. Alleen Gerakas en Dafni zijn zandstranden, die de schildpadden dan ook moeten delen met toeristen. Maar er bestaat wel een kansje dat we een zeeschildpad langs de kust zien zwemmen, op zoek naar een goede plek om komende nacht aan land te gaan. En klein zijn ze bepaald niet! Een vrouwtje is op haar 25^e geslachtsrijp en meet dan circa een meter. Met een gewicht van tachtig kilo of meer is het ook niet echt een slanke den die je gemakkelijk over het hoofd ziet. De mannetjes komen trouwens nooit aan land, die blijven hun hele leven in het water.

Rustplaats

Na twee uur wandelen bereiken we met gekoelde voeten, maar toch enigszins bezweet, het strand van Dafni. Dat is een populaire nestelplaats voor de schildpadden. Ook in trek bij strandgangers, want er staan hier een paar heerlijke tavernes aan zee, met schaduwrijke terrassen, waar we snel een plekje vinden. Met twee koude cola’s, een enorme portie watermeloen en een flinke portie Griekse yoghurt met honing komen we snel weer op adem. Geen schildpad gezien, maar toch heel tevreden met onze wandeling tot nu toe, trekken we het binnenland in voor de terugweg naar Gerakas.

Retourtje Gerakas

Vanaf het strand moeten we eerst heuvelopwaarts langs een grindweg. Al snel gaan we een voetpad op dat ons naar een groene vallei brengt. Hier staan olijfbomen, druivenranken, een paar sinaasappelbomen, en vooral heel veel veldbloemen. Paarse distels en klaprozen voeren de boventoon. Verkeer is er niet, het enige geluid komt van een blaffende hond. Die ziet er weliswaar niet zo vervaarlijk uit, maar zit gelukkig toch achter een hek.  Nadeel van zo’n idyllisch valleitje is dat je er ook weer uit moet klimmen om verder te komen. En zo gaan we op en neer, steeds weer op zoek naar landwegen en wandelpaden die ons terug brengen naar ons beginpunt.

Na ruim 1,5 uur komen we weer uit bij de kust. Die laatste 1,5 km zullen we toch echt weer over de kiezels moeten lopen… Maar aan de andere kant:  wie weet welke ‘oude dame’ er in de branding ligt te wachten om alsnog door ons bewonderd te worden?

Praktisch

Deze wandeling is als wandeling 2 terecht gekomen in Wandelen op Zakynthos, een gids met 16 dagwandelingen op dit Griekse eiland. Kijk op www.wandeleninzakynthos.nl voor meer informatie. Daar vind je ook de beschrijving van een andere wandeling uit de gids.