GRP Tour de l’Audomarois etappe 1: Saint-Omer – Esques
Streek-GR’s of Streekpaden laten je een bepaalde regio verkennen langs de mooiste en meest verkeersluwe paden en wegen. De GRP is een Franse afkorting voor Grande Randonnées de Pays. In deze reeks laat ik jullie dus meegenieten van een Frans Streekpad: de GRP Tour de l’Audomarois. Deze langeafstandswandeling situeert zich in de streek rond Saint-Omer in het Franse departement Pas-de-Calais. Wanneer je de stad Saint-Omer opzoekt, word je verrast door de enorme hoeveelheid aan geschiedenis die de stad rijk is. Dit is natuurlijk dé reden waarom deze route me aansprak. De GRP Tour de l’Audomarois is ongeveer 123 kilometer lang en voert je door het land van Saint-Omer en zijn moerassen. Mijn metgezellen en ik deden deze langeafstandswandeling in vier etappes, maar de gehele route is natuurlijk ook op te delen in kortere etappes.
Tekst & beeld: Jelle Dermont | Wandel Mee Met Mij
We hebben afgesproken aan de kerk van Ecques, Lieve komt ruim op tijd aan maar van Johny is geen spoor te bekennen. Het wordt al snel enkele minuten na achten en te laat aankomen is niet de gewoonte van onze Johny die normaal een kwartier te vroeg is. Lieve besluit hem te bellen en al snel heeft ze hem aan de lijn. Uit dit gesprek blijkt dat Johny geparkeerd staat bij een kerk maar dan in Saint-Omer.
Lieve en ik stappen in de wagen en rijden richting het startpunt van de etappe waar we Johny hopen te spotten maar weer is er geen Johny te bespeuren op de startplaats. Lieve belt hem opnieuw om te vragen aan welke kerk hij precies staat. Zijn antwoord is als volgt: ‘Ik sta aan een grote witte kerk’. Hier kan ik niet anders dan ‘grinnik’ neerpennen. We laten hem een straatnaam doorgeven die we dan opzoeken. Johny heeft de bal compleet misslagen en staat geparkeerd aan de Kathedraal van Saint-Omer. Dit wordt dus de nieuwe startplaats van onze etappe, wat neerkomt op drie kilometer extra.
Ruïnes en moerassen
Uiteindelijk kunnen we vertrekken vanop de nieuwe locatie en wandelen we langs de Cathedrale Notre Dame, Chapelle des Jesuites Wallons, Église Saint Denis en de ruïnes van l’Abbaye Saint Bertin. Bij de ruïnes houden we even halt, we wandelen er even rond en kijken ons de ogen uit. Wat moet dit een adembenemend gebouw geweest zijn!
Via Place du 11 Novembre 1918 steken we het Kanaal van de Aa over en wandelen we verder langs het kanaal. Even verder komen we aan de parkeerplaats waar we oorspronkelijk deze etappe zouden zijn begonnen. Na enkele kilometers laten we het kanaal links liggen en trekken we het moerasgebied van Saint-Omer binnen. Zelf ben ik hier nog nooit geweest en is het dan ook een speciaal gezicht. Via La Doulinge, een netwerk van kleine kanaaltjes, stappen we langs kleine huisjes die soms een kanaal in de voor- en achtertuin hebben lopen. Elk huisje heeft hier zijn eigen bootje. Vele huizen hebben een brug als oprijlaan om toch met de wagen tot aan de voordeur te geraken.
“De abdij Saint Bertin werd gesticht aan de oever van de Aa in 648 door Omer, de bisschop van Terwaan. De bisschop stuurde de monniken Bertinus, Mommolinus en Ebertramnus naar de streek rond Saint-Omer om er de heidenen te bekeren. De abdij, oorspronkelijk met de naam l’Abbaye Saint Pierre met een kerk toegewijd aan de heilige Martinus, werd al snel bevolkt door een honderdtal monniken. De abdij Saint-Bertinus werd één van de meest invloedrijke kloosters in Noordwest-Europa, en er liggen ook enkele graven van Vlaanderen begraven.”
Abdijen gemist
We komen aan het Canal de Neufossé en we volgen dit kanaal een tweetal kilometer. Via Route de Clairmarais steken we het kanaal over en wandelen we richting Clairmarais. We houden even halt aan de Église Saint Bernard om iets te drinken en een kleine versnapering te verorberen. Kort daarna passeren we een typisch Frans oorlogsmonument ter nagedachtenis van de gesneuvelde soldaten uit de Eerste Wereldoorlog, een beeltenis van een Franse soldaat in het blauw geverfd.
We steken de weg over en belanden in het groen, Bois du Fort Rouge. Een prachtige groene long dicht bij de stad. We wandelen hier dus niet alleen. In dit gebied zouden de restanten van Abdij van Clairmarais moeten staan maar we krijgen ze niet te zien. Onder het lopen zijn we zo verdiept in onze gesprekken dat we de trajectwijziging missen en de weg dus even kwijtraken. We keren op onze passen terug en merken dat de markeringen niet helemaal stroken. Daarop besluiten we de GPX te volgen. We verlaten het groen en daar komen de velden aan met sublieme uitzichten op de naderende gemeente Arcques.
“We hebben de abdij ruïnes niet gezien maar ik kan onze geschiedenis van het graafschap Vlaanderen toch moeilijk achterwege laten. De abdij werd gesticht op 26 april 1140 door de graaf van Vlaanderen Diederik van de Elzas en zijn vrouw Sybille van Anjou. Bij de voorbereiding van de Tweede Kruistocht hebben Diederik van de Elzas en Bernardus van Clairvaux elkaar hier regelmatig ontmoet. De Abdij van Clairmarais was een cisterciënzerabdij en de dochterabdij van de door Bernardus van Clairvaux gestichte Abdij van Clairvaux. De Abdij van Clairmarais kreeg bij zijn stichting heel wat giften van hooggeplaatste adellijke personen.”
Weer bij het kanaal
We stappen door de gemeente Arcques, een doodgewone gemeente zonder al te veel waardevolle aspecten. We komen terug aan het Canal de Neufossé dat we even volgen tot we bij een oude sluis komen, die vroeger boten via een lift naar het hoger gelegen kanaal moest loodsen. Het gebouw wordt gerestaureerd en is niet te bezichtigen. Via een trap komen we uit op het hoger geleden gebied waar het oude kanaal nog te zien is maar dus geen water meer bevat. Enkele honderden meters verder komen we aan de nieuwe sluis die op de gangbare manier werkt.
We verlaten het centrum en via Étang de Bavaria lopen we verder. Onderwijl zijn we op zoek naar een bankje om onze maaltijd te nuttigen maar helaas zijn bankjes in Frankrijk at zeldzamer dan in andere landen. We besluiten dan maar om onze boterhammetjes op te eten in een bushokje aan de Rue Jehan de Terline Impasse A.
Moestuin in een café
Via velden naderen we Réserve naturelle du plateau des Landes en niet veel verder stappen we door het centrum van Heuringhem. Hier houden we even halt aan een bruin café waar we iets fris nuttigen. Wat ons opvalt is dat je in dit café moet zijn als je een moestuin wil beginnen. Tegen de muur, niet ver van de toog, staat een rek met allerlei groetenzaden. We bedanken de vrouw des huizes en gaan verder met onze tocht over de GRP Audomarois.
Meer weten over Wandelmagazine? Ja graag!
Nadat we er al dertig kilometer op hebben zitten, krijgen we nog een lus te verwerken van vier kilometer, die mij de das om doet. Mijn benen worden loodzwaar en de zon brandt als een hels vagevuur op mijn kuiten, met hoofdpijn en asfaltbenen tot gevolg. Aan virtuele kilometer dertig, in werkelijkheid hebben we er al vierendertig opzitten dankzij het parkeerfoutje van Johny, verlaten we de GRP en marcheren richting Ecques. We naderen het centrum waar we even gaan kijken of het plaatselijke bierhuis geopend is maar helaas moeten we de aftocht blazen. Daarop lopen we dan maar naar de wagen van Lieve, die ons netjes afzet in Saint-Omer.
Mijn dank aan het bekende duo dat nu en dan met me meewandelt. Het was weer aangenaam met nu en dan eens een grap en een lach.
Over de Slag bij Arques
“In het voorjaar van 1303 trok een Frans leger onder leiding van Guy de Châtillon naar Saint-Omer. Deze troepenmacht moest het Franse gezag over het opstandige Vlaanderen weer herstellen, na Frankrijks nederlaag in de Guldensporenslag. Willem van Gulik wachtte hem met een leger van vijfduizend Vlamingen op bij Douai.
De Vlamingen trokken op naar Arcques dat zwak werd verdedigd, doodden er zestig voetknechten en staken de stad in brand. Guy de Châtillon haastte zich naar Arcques om slag te leveren. Willem van Gulik stelde zijn voetvolk op in een ‘kroon’. Een hoefijzervormige opstelling waarbij de pieken en de goedendags naar de aanvallers wijzen. Urenlang trachtten de Fransen deze formatie te doorbreken, zonder succes. Ten slotte gaven ze de strijd op en trokken ze zich terug achter de muren van Saint-Omer. Willem van Gulik en de Vlamingen wonnen de Slag bij Arcques en beletten de Fransen voorlopig het Vlaamse graafschap binnen te dringen.”
Route-informatie:
- Lengte: 34,47 km | Hoogtemeters 201 m
- Percentage verhard: 70%
- Startpunt: Kathedraal, Saint-Omer
- Eindpuntt: Kerk, Ecques
- Vervoer: Wagen
- Hike: Lieve D., Johny G. en Wandel Mee Met Mij
