Lekker naar buiten is gezond, toch?
Herkent u dat? U spreekt af met een vriend of vriendin om een wandel of fietstocht te gaan maken, maar iedere keer als het weerbericht een mooie zonnige dag voorspelt haakt hij of zij af. Of misschien bent u zelf wel degene die iedere keer moet zeggen: “Sorry deze keer niet maar volgende keer doe ik graag weer mee.” Als één van deze situaties u bekend voorkomt, is dat niet zo heel bijzonder want een sterk groeiend aantal Nederlanders heeft te maken met een vorm van overgevoeligheid voor (zon)licht De laatste schattingen voorspellen dat één op de 4 Nederlanders voor zijn of haar 75e te maken gaan krijgen met een zon gerelateerde aandoening. Verontrustende getallen, maar gelukkig kan een groot deel van deze mensen nog gewoon naar buiten zonder meteen last te krijgen van jeuk of uitslag. Er is echter ook een snel groeiende groep die echt heel voorzichtig moet zijn met direct zonlicht net als Peter Gerrist(65), fervent wandelaar en sinds een aantal jaren deelnemer aan de vierdaagse.
Gerrist:”Al veertig jaar tob ik met mijn huid. Het begon met kleine schilfertjes op mijn gezicht. Het werd steeds erger. Mijn huid werd alsmaar roder en de dermatoloog zei: “Waarschijnlijk een eczeempje, meneer.” Uiteindelijk kwam ik in het Universitair Medisch Centrum te Utrecht terecht, hét lichtcentrum van Nederland, waar ik werd opgenomen. Mijn huid moest tot rust komen en tests moesten uitwijzen wat er loos was. Vanaf dat moment mag ik me CPLD- patiënt noemen. Dit is iemand die lijdt aan een chronische polyforme (of polymorfe) lichtdermatose, een categorie patiënten die om onbekende reden allergisch is geworden voor zon of licht.
In 2004 ging ik in Wijchen wonen en zag ik de Vierdaagse bijna letterlijk langs mijn deur komen. Na een paar jaar aan de kant te hebben gezeten wilde ik daar zelf ook aan meedoen. Daarom ben ik in 2010 begonnen met trainen. Dat ging goed tot de zomer aanbrak. Dat leverde voor extra veel problemen op.
Ik kon nooit een korte broek aan en ik had altijd shirts met lange mouwen en altijd een pet op. Soms maakte ik ook nog gebruik van handschoenen. Maar het ging goed al moest ik mijn huid na de Vierdaagse vaak twee tot drie weken laten “afkicken” door me regelmatig met hormoonzalf in te smeren. Elk jaar probeerde ik verbeteringen aan te brengen. Bijvoorbeeld door een coolvest te gebruiken maar dat was geen succes. Ook reguliere UV-werende kleren bleken vaak veel te dik en warm. Tot ik in 2016 in contact kwam met YOU&UV en het aanbod kreeg om hun UVwash uit te proberen, Nadat ik mijn kleren er in had gewassen ben ik gaan trainen en daarna heb ik de warme vierdaagse van 2016 helemaal kunnen uitlopen. Ik kan niet goed in cijfers of procenten uit te drukken wat UVwash daaraan heeft bijgedragen maar ik weet wel dat ik UVwash de volgende Vierdaagse zeker weer gebruik”.
We kennen natuurlijk allemaal de campagnes om onze kinderen goed in te smeren en om niet tussen 12.00 en 15.00 in de zon te gaan liggen. Minder bekend is dat lichte zomerkleding maar zeer beperkt beschermd tegen een overmaat aan UV-straling. De kleding houdt weliswaar grotendeels UV-B tegen, de vorm van UV-straling waarvan we verbranden en bruin worden, maar in mindere mate de UV-A stralen en het is juist die straling die de gevaarlijkste vorm van huidkanker veroorzaakt en bovenmatig bijdraagt aan het ontstaan van een zonneallergie.
Waarom krijgen steeds meer mensen eigenlijk last van huidkanker en zonneallergie?
Er zijn meerdere mogelijke oorzaken maar zeker is dat we sinds de jaren 70 steeds meer vrije tijd en ook meer geld hebben om regelmatig naar zonniger streken te reizen. En iedere keer als we een te hoge dosis UV-staling krijgen verandert de straling ons DNA een heel klein beetje. Dat kan ons lichaam in veel gevallen gelukkig grotendeels herstellen. Maar omdat we vaker in de zon zitten en veel ouder worden is de rek er een beetje uit. Voor kleine kinderen geldt overigens dat één keer flink verbranden het DNA al blijvend beschadigt. Deze kinderen zullen op latere leeftijd vrijwel zeker last krijgen van een zon gerelateerde ziekte zoals zonneallergie of huidkanker.
Dit is geen pleidooi om binnen te blijven zitten met de gordijnen dicht. Want een beetje zonlicht (lees UV-straling) hebben we gewoon nodig om voldoende vitamine D aan te maken en (zon)licht helpt ook om je gelukkiger te voelen. Voor de vitamine D hoeven we maar een kwartiertje per dag naar buiten, zelfs als de zon niet schijnt. Om toch langer veilig buiten te kunnen blijven, zullen we dus moeten zorgen voor een vorm van bescherming. Gelukkig is die in allerlei vormen voorhanden.
- Zonnebrandcrème.
Gebruik bij voorkeur een crème die beschermt tegen zowel UV-A als B. Als dit niet op de verpakking wordt vermeld, zoek dan een andere. Verder moet de beschermingsfactor tenminste SPF 30 zijn en liefst hoger als u de hele dag buiten bent. De crème verliest zijn werking door zweten of zwemmen, waardoor geregeld opnieuw gesmeerd moet worden. - Kleding met lange mouwen en pijpen.
Als de kleding van voldoende dikke stof is gemaakt, beschermt deze meer dan genoeg. Deze vorm van bescherming is natuurlijk minder comfortabel als het erg warm is. - UV- werende kleding.
Een prima bescherming, mits van een goede (geteste) kwaliteit. U kunt natuurlijk ook speciale UV werende stof van de rol kopen om zelf kleding van te maken - Zomerkleding gewassen met UVwash,
UV-wash is een wasmiddeltoevoeging die natuurlijke stoffen UV-werend maakt met een beschermingsfactor van 50 of meer. Toepasbaar op alle (niet 100% synthetische) kleding. - Zonnehoed of pet met brede rand.
Of een parasolletje net als onze (over)grootmoeders gebruikten
In Nederland levert (afgezien van de zonnebrandcréme en de gewone kleding) alleen de site van You&UV (www.you-uv..com) al deze artikelen. Ze hebben een uitgebreide webshop met uitsluitend geteste UV-werende artikelen waaronder UV-werende kleding van eigen label, UV-werende stoffen en de genoemde UVwash. Daarnaast staat er ook veel informatie over zon gerelateerde aandoeningen op deze site.