Op pad met Kurt Wallander in Ystad

Kurt Wallander is de beroemde schepping van schrijver Henning Mankell. Zijn boeken over de anti-held en rechercheur bij de politie van het Zuid-Zweedse stadje Ystad zijn door miljoenen mensen gelezen. Ze zijn meerdere malen verfilmd, zowel voor de Zweedse televisie als door de BBC. Mankell slaagde er als geen ander in om spannende misdaadverhalen te verbinden met maatschappelijke thema’s als mensenhandel, drugsproblematiek, internetcriminaliteit en migratieproblemen. En hoewel het maar een romanpersonage is, blijkt het toch erg leuk om in de voetsporen van Kurt door Ystad en omgeving te wandelen.

Tekst en foto’s Paul van Bodengraven

Stad aan het water

We vertrekken vanaf het markante oude stationsgebouw dat net even buiten het stadscentrum ligt, vlakbij de kust. Al snel passeren we de bootterminal. In de boeken en films spelen de internationale bootverbindingen met Duitsland en Polen een belangrijke rol. In de wereld van Kurt Wallander (en in de echte wereld ook trouwens) is dit de plaats waar veel problemen letterlijk het land in komen: mensenhandel en drugssmokkel zijn realiteit in het Europa zonder binnengrenzen. De politie staat vaak machteloos als het om dit soort zaken gaat. Die ontrekken zich aan het oog van de wandelende toerist; wij zien niet veel anders dan auto’s met caravans die klaar staan om de boot op te gaan, richting “het continent”.

Strandgenoegen

Voorbij de veerhaven komen we al snel bij de brede zandstranden die hier de kust sieren. Het is een plek waar Kurt in de herfst en winter graag komt (in de films met zijn hond Jussie). In de boeken mijmert hij er over om een huisje aan de kust te kopen, in de TV-serie heeft hij dat gedaan en woont in het naburige gehucht Svarte. Het is hoogseizoen en dat betekent dat het vandaag ook voor Zweedse begrippen relatief druk is op het strand. Niet verwonderlijk, want de uitgestrekte witte stranden behoren tot de mooiste van het land. Veel Zweden vieren in de zomer vakantie aan de zuidkust en dat is te zien. Maar laten we wel zijn, de drukte stelt niks voor vergeleken met een dagje Scheveningen in augustus.

Hoe verder, hoe rustiger

Het voordeel van die drukte is dat je gemakkelijk een terrasje kunt vinden of een ijsje kunt scoren. En zoals zo vaak geldt ook hier: hoe verder je wandelt, hoe rustiger het wordt. We stappen voort over het fietspad dat langs de kust slingert, zien twee zwanen in zee zwemmen en fantaseren over hoe het zou zijn om hier een eigen strandhuisje te hebben. Perfecte plaats om uit te rusten, een boek te lezen en als het te warm wordt even in de zee te springen. Geen auto’s voor de deur en een wijds uitzicht om van te genieten. Maar misschien ook een tikje eentonig; wij hebben tenslotte de kans om heel Skåne te verkennen in de zes weken die we hier zijn om een wandelgids te maken.

Het bos in, op weg naar de studio!

Na zo’n 6 km langs de kust te hebben gelopen, kiezen we een pad dat het binnenland in zwaait. We steken de autoweg over en verdwijnen in een groene oase van loofbossen. Heel anders dan de dennbossen die we gewend zijn in de meer noordelijke provincies. Maar zo is Skåne, net even anders dan de rest van Zweden. We genieten van de rust en alles wat hier groeit en bloeit. In de verte hoor je het geruis van de provinciale weg, je weet dat je hier niet ver bent van de bewoonde wereld. Maar een mens tegenkomen doen we niet. Verderop in het bos worden de paden alweer verhard en zo lopen we langzaam maar zeker het regimentsterrein op. Dat is een voormalig kazerneterrein. Toen de soldaten vertrokken, werd het een broedplaats van creativiteit. De Ystad filmstudio’s zijn hier gevestigd, net als Cineteket, het filmuseum waar je o.a. allerlei decors en spullen uit de Wallander-TVserie kunt bekijken.

Kurt was here!

Aan de gevel van de Ystad-studio’s hangt een plaquette met het silhouet van Wallander, althans van Krister Henriksson, de acteur die Wallander gestalte gaf in vijf seizoenen van de Zweedse serie. Omringd met de handtekeningen van zijn mede-castleden wordt Ystad bedankt voor de gastvrijheid. Want de talloze opnames die in het centrum van de stad zijn gemaakt, zullen regelmatig het openbare leven hebben platgelegd. Maar het heeft Ystad wel op de wereldkaart gezet. Tegenwoordig kun je zelfs speciale Wallander-tours, compleet met gidsen maken. Wij doen dat dan toch liever op eigen houtje.

Naar huis

Maar ook wij kunnen het niet laten om, op weg naar het start- en eindpunt van onze 14 ,3 km lange rondwandeling toch even een kijkje te nemen in de Mariagatan, waar volgens de boeken onze held op nummer 14 zou wonen. Natuurlijk is er niets te zien op nummer 14, maar het idee is leuk. Net als het weetje dat de scènes in het huis van Wallander geschoten zijn in het tegenovergelegen appartement, omdat de lichtval daar beter was. Wat maar weer bewijst dat toeval in de werkelijkheid altijd een grotere rol speelt dan in een boek of TV-serie, waarin alles moet ‘kloppen’. We lopen door het levendige centrum van Ystad en laten ons verleiden tot een etentje op een van de terrassen. Wie weet heeft Kurt hier ook wel eens een hapje gegeten? En anders misschien wel de cast!

Praktisch

Dit is wandeling 13 uit Wandelen in Skåne, een gids met 21 rondwandelingen in de meest zuidelijke provincie van Zweden. Kijk op www.wandeleninskane.nl voor meer informatie. Daar vind je ook de routebeschrijving van een andere wandeling uit de gids. Deze route is ook opgenomen in de App van IZI.Travel. Met de App op je Smartphone kun je deze wandeling ook als audiotour maken, met aanvullend extra informatie.

Deze blog is eerder verschenen op www.oppadmet.nl.