In deze reeks blogs onder de titel Samenlopen staat naast de wandeling steeds ook de medewandelaar centraal. Ik ervaar wat de meerwaarde is van een medewandelaar naast me. Iemand die zijn of haar stad laat zien en me leidt naar bijzondere plekken. Deze keer wandel ik samen met wandelcoach Yvonne Mooij door Alkmaar op een ijskoude winterse dag in januari.
Tekst: Aat van der Harst | www.verhalenonderweg.nl
Foto’s: Yvonne Mooij | www.kijkwandelcoaching.nl
Glas-in-loodraam
Na een aangename treinrit wandel ik vanaf station Alkmaar naar eetcafé De Binnenkomer. Daar ontmoet ik Yvonne Mooij. De Binnenkomer is een buitengewoon gezellige huiskamer van de stad en een mooi uitgangspunt voor de stadswandeling.
Vlakbij in de Langestraat is het stadhuis met een opvallende peervormige torenspits. Hier trouwden Yvonnes ouders. Ze vertelt dat haar ouders beiden in Alkmaar geboren werden. In de stad zijn voor haar dus heel veel plekken van herinnering. Zelf woonde ze altijd in de buurt van Alkmaar, tegenwoordig in Sint Pancras, een tuindersdorp op fietsafstand van de stad. Het thema van onze wandeling is dan ook verbinding. We verbinden ons onderweg met de geschiedenis en met meerdere generaties. Verhalen verbinden momenten in de tijd en verbinden ons, twee wandelaars onderweg in het heden.
Meer weten over Wandelmagazine? Ja graag!
We lopen om de Grote Sint-Laurenskerk heen, een kruisbasiliek gebouwd rond 1500. Tegenwoordig heeft het gebouw een culturele bestemming gekregen; er worden regelmatig concerten gegeven. We staan stil voor een enorm kerkraam, het grootste glas-in-loodraam van Europa. Dit raam werd gemaakt door kunstenares Fiona Tan (1966). Aanleiding voor dit bijzondere kunstwerk is de jubileumviering van Alkmaars ontzet. In 2023 was het 450 jaar geleden dat Alkmaar tijdens de Tachtigjarige Oorlog als eerste Nederlandse stad een beleg van de Spanjaarden wist te doorstaan. Alkmaarders zijn er nog steeds trots op dat hier de victorie begon. In het museum even verderop is een tentoonstelling erover te zien onder de titel ‘Raamwerk’. Helaas is de kerk gesloten, want ook binnen moet het een mooi gezicht zijn met de winterzon die nu op het raam schijnt.
Clarissenbolwerk
Van de kerk lopen we naar het Clarissenbolwerk, dat genoemd is naar het Clarissenklooster dat zich ooit hier bevond. In de negentiende eeuw werd dit complex toegankelijk als wandelgebied langs de singel. We lopen langs het beeld van een man met een kalfje in de armen, een herinnering aan de veemarkt die er vroeger wekelijks was. Dan staan we stil bij een oude kelder met tralies ervoor. Deze kelder werd in 1798 gebouwd als kruitmagazijn om kruit op te slaan voor de verdediging van de stad. Later, rond 1850, werd het een ijskelder, waarin ijs werd opgeslagen dat in de wintermaanden uit de dichtgevroren singel gehakt werd, een voorloper van de koelkast dus. Achter de deur is een gang van vier meter en dan een ladder naar de bodem van de kelder. Helaas zijn er die tralies en kunnen we niet naar binnen. Wel zien we hier de eerste sneeuwklokjes hun kopjes boven de grond steken. Een voorjaarsbode op een koude dag.
We lopen verder over het Clarissenbolwerk, onderdeel van de vestingwal van Alkmaar, en staan stil bij een enorme plataan die uitkijkt over het water. Even verderop komen we bij de Molen van Piet. Piet blijkt de achternaam te zijn van de familie die de molen al sinds 1884 beheert. Cornelis Piet kocht toen de molen en liet er een woonhuis onder maken. In 1955 werd de molen uitgerust met fokwieken. Hoewel het flink waait vandaag, draaien de wieken niet.
Wildemanshofje
Bij de Scheteldoekshaven, met een erg leuk oud winkeltje, verlaten we het bolwerk en komen bij de Oudegracht met grachtenhuizen en ophaalbruggen. We komen op nummer 87 bij het Wildemanshofje, genoemd naar de rijke reder en handelaar Gerrit Wildeman (1627-1702). Hij bepaalde dat na zijn dood hier een provenhuis moest komen, oftewel een huis voor behoeftige stadsbewoners. Voor de poort staan beelden. In het midden een vervaarlijk uitziende Wildeman en naast hem een oude en een jongere vrouw. In de 25 kleine hofjeshuizen mochten oude, voornamelijk doopsgezinde, vrouwen wonen. Het is er heerlijk stil en we staan stil bij de waterputten en de oude lindebomen.
Vanaf hier wandelen we terug naar café De Binnenkomer. Ik bedank Yvonne Mooij voor de rondleiding door de stad. Goed hoe ze steeds de geschiedenis van de stad verbindt met persoonlijke verhalen die boeien. Op weg naar het station werp ik nog een blik naar binnen in de Alkmaarse bibliotheek. Ook hier is er veel levendigheid rond de gezellige koffiebar. Aan tafels zitten oude en jonge mensen te lezen: boeken, kranten, tijdschriften en ik zie veel laptops. Bibliotheken zijn belangrijke plekken van ontmoeting in steden. Ik heb me in Alkmaar een paar uur lang verbonden gevoeld met deze stad met een rijke geschiedenis.
Over de auteur
Aat van der Harst wandelde van huis naar Spanje en naar Italië. Hij begeleidt mensen met levensvragen in beweging. Naast wandelcoach is hij verhalenverteller. Aat onderzoekt met name de stad als inspirerend wandelgebied en schrijft en vertelt daarover. Hij is schrijver van het boek Wandel je wijzer, stad en natuur als coach. Meer informatie via: www.verhalenonderweg.nl ; avdharst@verhalenonderweg.nl