Streek-GR Heuvelland etappe 2: Mesen – Bailleul
Streek-GR of Streekpaden laten je een bepaalde Belgische regio verkennen langs de mooiste en meest verkeersluwe paden en wegen. Streek-GR Heuvelland situeert zich in het zuiden van West-Vlaanderen, België, en het Noorden van Frans-Vlaanderen. De route is 131 kilometer lang en wordt in twee landen bewandeld. Het Streekpad rijgt het ene na het andere panoramische vergezicht aan elkaar, waarbij je ook kennismaakt met oorlogsgeschiedenis uit de Eerste Wereldoorlog. Via mijn verslagen langs de route wil ik de lezer inspireren en laten meegenieten van deze wonderlijke route. Deze keer loop ik de tweede etappe, van Mesen naar Bailleul. Veel leesplezier!
Tekst & beeld: Jelle Dermont | Wandel Mee Met Mij
Vandaag staat de tweede etappe van de befaamde Streek-GR Heuvelland op het programma, solo deze keer. Ik parkeer de wagen, pal op het GR-traject, op een ruime parkeerplaats net buiten het centrum van Bailleul. Van hieruit vertrek ik met mijn fietsje richting Mesen. Google-Maps weet me te vertellen dat ik een klein uurtje nodig zal hebben en dat ik dan zestien en een halve kilometer getrapt heb. Het maps-systeem weet me ook te vertellen dat ik tachtig meter daal en bijna net zoveel zal stijgen. Ik denk bij mezelf ‘dat valt nog mee’, maar dat blijkt onderweg nog behoorlijk tegen te vallen. Uiteindelijk na veel puffen en blazen, kom ik aan in het kleinste stadje van België. Hier kan ik de schade even opmeten: natte baard ‘check’ en nat T-shirt bij drie graden ‘check’. Na snel wat koffie en een suikerwafel naar binnen te hebben gewerkt, kan ik starten aan het mooiste deel van de dagplanning.
De Sint-Niklaaskerk
Ik start mijn wandeling op de markt van Mesen om zo richting de mooie Sint-Niklaaskerk te trekken. Een impressionant gebouw maar omdat ik nog vroeg ben, is de kerk helaas gesloten. Ik ga verder en daal lichtjes af in, jawel, de Daalstraat tot ik aan een groenstrook kom. Hier krijg ik een fenomenaal uitzicht richting Ploegsteert en de prachtige toren van het Ierse Vredespark. Vervolgens daal ik verder af, steek de Armentierssteenweg over en betreed het Vredespark. De vorige keer dat ik hier was heb ik de toren niet bezocht, dus ik haal dat nu alsnog in. Via het Peace Field en het New-Zealand Memorial Park ga ik verder richting de Steenbeek en de Douvebeek.
De Romaanse crypte, onder de Sint-Niklaaskerk, uit de elfde eeuw is het enige geklasseerde monument van Mesen. In de crypte bevindt zich de gedenkplaat van Gravin Adela van Frankrijk (1009-1079). De crypte werd in 1931 in haar oorspronkelijke staat hersteld. Gravin Adela was de dochter van Robert de Vrome, koning van Frankrijk, en de moeder van Mathilda, koningin van Engeland. Ze is dus de “stammoeder” van het Britse koningshuis.
Monumenten van de Eerste Wereldoorlog
Rondom Mesen is de herinnering aan de Eerste Wereldoorlog (en de Mijnenslag die hier in 1917 werd uitgevochten) nooit ver weg. Zo passeer ik hier de gedenkplaat van Samuel Frickleton. Op 7 juni 1917 nam deze Nieuw-Zeelandse kroporaal deel aan de Slag om Mesen. Zijn bataljon viel de rand van het dorp aan, waarbij de eenheid werd afgeremd door twee Duitse mitrailleurposten. Frickleton, die gewond raakte aan zijn arm, leidde zijn sectie in een aanval op de machinegeweerposten. Ondanks zijn verwondingen, wist hij nagenoeg in zijn eentje beide mitrailleurposten uit te schakelen. Frickleton werd hievoor bekroond met een Victoria Cross, de hoogste onderscheiding voor dapperheid die aan een soldaat van het Britse Rijk kon worden toegekend.
Mudcorner Cemetery
De zon is van de partij en dat is een zaligheid als de wind begint aan te sterken. Ik stap een heuvelrug op die ik links moet aanhouden. Hier krijg ik een bijzonder mooi zicht over het dal en aan de overkant het prachtige Mesen. Recht voor me zie ik Ploegsteert liggen met de rokende schoorstenen. Na de afdaling steek ik opnieuw de Rue de Messines over en kom ik terecht aan het bekende UEFA Christmas Truce beeld aan Prowse Point Cemetery. Dit beeld herinnert aan het kerstbestand van 1914, toen de soldaten uit hun loopgraven kwamen om te verbroederen en samen voetbal te spelen. Toen ik hier een vorige keer passeerde moest ik de weg rechtdoor volgen, maar vandaag mag ik naar rechts richting Bois de Ploegsteert.
Aan Mudcorner Cemetery neem ik mijn eerste pauze en ik maak het mij gemakkelijk. Ik zit voor me uit te staren naar alle zerken van gesneuvelde helden. Ik denk bij mezelf hoe is het mogelijk dat een mens zijn eigen leven zomaar voor de leeuwen gooit om zijn oversten te dienen. Voor het vaderland kan ik nog enigszins begrijpen maar voor een hebzuchtige en egocentrische regering, nee dat kan ik maar niet vatten.
In het noordelijke deel van het Ploegsteertbos, was er tijdens de Eerste Wereldoorlog een wegenkruispunt dat “Mud Corner” werd genoemd omdat deze plek door z’n lagere ligging meestal drassig was en dat is het nog steeds. De Nieuw-Zeelanders gaven deze naam aan de begraafplaats die ze van juni tot december 1917 gebruikten om hun doden te begraven. Dit mag gerust een Anzac begraafplaats genoemd worden. Dit omdat de vijfentachtig soldaten, behalve één, allemaal Australiërs en Nieuw-Zeelanders zijn.
Bunkers en een kerkhof
Ik zet mijn tocht verder en flankeer het Ploegsteertbos. Hier wacht mij een prachtig tafereel, met aan de omheining van de weide enkele Britse varkensstaarten. Iets verder sla ik rechts af en de omgeving verandert in een oogopslag. Een dicht loofbos met nieuwe geluiden en heerlijke geuren. Rechts van het pad valt mijn oog op een bunker, een prachtig overblijfsel uit het verleden. Zelfs het hout in de schietgaten is nog intact.
Iets verder kom ik uit aan Strand Military Cemetery. Een prachtig kerkhof met twee gigantische beuken die de zerken overschaduwen. Via Rue de la Munque verlaat ik de drukke steenweg die ik nu voor de derde keer heb overgestoken. Ik stap verder in Bois de la Hutte, bekend om zijn steile helling. In een weiland rechts van mij heeft een boer enkele jaren geleden zijn hooibalen vergeten te stokkeren en deze zijn nu overgeleverd aan de natuur. Iets verder spot ik een structuur die deels begraven is. Na een kort onderzoek blijkt het nog een bunker te zijn die in een slechte staat verkeert. Ik steek Rue du Petit Pont over en beklim de steile helling. Eenmaal boven moet ik toch even op adem komen. Ik word boven beloond met een uitzicht over Mesen, eigenlijk hetzelfde uitzicht als zes en een have kilometer geleden.
Underhill Farm en Red Lodge waren de namen van twee gebouwen aan de voet van Hill 63 of Nightingale Hill. Hier fietste ik vanmorgen voorbij en dacht: “Dit moet ik onthouden voor in het verslag”. De gebouwen werden als verbandplaatsen gebruikt en de begraafplaats lag er vlakbij. De aanleg van de begraafplaats begon in juni 1917 en ze bleef (met een korte onderbreking) in gebruik tot oktober 1918.
Nieuwekerke
Ik stap een drietal kilometer door het weidse landschap met hier en daar opvallende gebouwen en een toch wel speciale windturbine. Na de leegte met de heuvels als doel kom ik aan in het laatste Belgische dorpje: Nieuwkerke. Aan de kerk vlei ik me neer op een bank met uitzicht over de prachtige markt. De klokken van de kerk geven aan dat het tijd is om mijn ‘stuttedoze’ boven te halen om zo terug krachten op te doen.
De grens over
Ik verlaat de markt en via een kerkenwegel kom ik uit aan een brug waar ik onderdoor moet. Op de brug, die Middeleeuws aandoet, staat een jongeman van in de twintig. Hij staat er te poseren terwijl zijn moeder kiekjes moet nemen. Ik moet snel doorlopen, want ik kan mijn lach amper inhouden. Voorbij de brug kom ik op een pad tussen twee velden, twee tinten groen. Aan de ene kant grasland en aan de andere kant tarwe. Ik krijg een mooi zicht op Nieuwkerke, het is een parel van het Heuvelland.
Gedurende een zestal kilometers stap ik door heuvelachtige velden, waar de wind vrij spel heeft maar door de zon niet koud aanvoelt. Bij de virtuele kilometer vierenveertig kom ik een aparte bunker tegen. De bunker ligt echter op privé terrein, Hoeve Cense Westhoeve, en daarom kan ik niet op onderzoek gaan. Vanaf de poort van de hoeve gaat het sterk omhoog en daar kom ik de vondst van de dag tegen. Een groot arduinen wegkruis. Hier beslis ik even te pauzeren en om even te genieten van het uitzicht over het dal met enkele granaatkraters.
Meer weten over Wandelmagazine? Ja graag!
Ik laat het kruis letterlijk achter mij en ik krijg meteen een beklimming onder mijn voeten geschoven. Een zalig onverhard paadje, het is wel behoorlijk smal dus met een trekkersrugzak zou je hier kunnen worstelen. Eenmaal boven moet ik de heuvel meteen wer afdalen via een onverhard pad. Ik steek de grens met Frankrijk over en meteen komt de GR128 me vervoegen. De Streek-GR gaat nu enkele kilometers langs velden en weides.
De laatste kilometers
Aan virtuele kilometer vijftig stap ik over een dijk tussen twee weides, van hieruit kan ik Bailleul al zien liggen. Ik kom langs het Cimetière Communal de Bailleul waar ik het Commonwealth Plot of Bailleul bezoek en het Frans militair kerkhof. Na het bezoek zet ik mijn pad verder en kom ik aan de hoofdingang van de begraafplaats. De ingang wordt geflankeerd door een kapel en een conciërgewoning.
‘Town Ground’ was sinds 1915 in gebruik door diverse vliegtuigsquadrons van het Britse Rijk. Het had een groot vliegveld ten oosten van het stadscentrum met verschillende hangars en houten barakken om personeel en piloten te huisvesten. De eskadrons namen deel aan de twee slagen om Ieper en opereerden in het omliggende gebied tijdens gevechts-, aanvals- en verkenningsmissies.
Ik wandel verder door enkele straten en over de markt met het mooie stadhuis en het Belfort. Ik stap verder langs het stadhuis en kom dan aan de prachtige Sint Vaastkerk uit. Ik sla links af langs de watertoren en iets verder kom ik aan bij mijn eindhalte waar mijn vanochtend geparkeerde auto op me staat te wachten. Maar eerst kom ik nog aan een indrukwekkend oorlogsmonument, een voormalige Jezuïetenkapel. Moe maar voldaan stap ik in de auto. Wanneer ik terug in Mesen aankom mag ik nog genieten van een fanfare die Mesen kermis voor geopend verklaart. Ik plooi mijn fiets in de koffer en besef dat er weer een wandeldagje opzit.
Route-informatie
- Lengte: 31,36km | Hoogtemeters: 298m
- Percentage verhard: 50%
- Startpunt: Markt, Mesen
- Eindpunt: Parking Rue du Collège, Bailleul
- Vervoer: Wagen en plooifiets
- Hike: Solo