Theatrale stadswandeling: Den Haag en Slavernij
In de Keti Koti maand organiseert Het Nationale Theater de theatrale wandeling Den Haag en Slavernij. Vanuit de Koninklijke Schouwburg wandel je in een groep langs verschillende locaties die een rol hebben gespeeld in het koloniale- en slavernijverleden. Op iedere locatie vertelt een acteur wat zich daar heeft afgespeeld. De wandeling Den Haag en Slavernij is gemaakt door dr. Valika Smeulders – nu Hoofd Geschiedenis bij het Rijksmuseum.
Om een idee van de wandeling te krijgen, volgen hieronder alvast vier locaties die je onderweg passeert
Lange Voorhout 34 – Anton de Kom
Het onderdeel van het verhaal van Anton de Kom kom je tegen op Lange Voorhout 34 – daar was vroeger de Koninklijke Bibliotheek gevestigd. Veel van het onderzoek voor zijn boek Wij slaven van Suriname deed hij daar. De verhalen die zijn grootmoeder over de periode van slavernij vertelde inspireerden hem om de geschiedenis te onderzoeken vanuit de beleving van de onderdrukten. Een ander perspectief dan doorgaans in boeken werd belicht. Anton de Kom is verbannen door het koloniale bewind in Suriname destijds, maar kreeg op 19 juni 2023 postuum eerherstel.
Binnenhof – Elisabeth Samson
Onder het poortje bij het Binnenhof kijk je naar een plek uit het leven van Elisabeth Samson. Haar moeder was een vrijgemaakte vrouw – en dus was Elisabeth ook vrij. Daarnaast had haar moeder had ook kinderen van de plantage-eigenaar. Haar familie bestond dus uit mensen die tot slaaf waren gemaakt en uit de ‘bezitters’. Ze was een ontzettend goede zakenvrouw en verdiende met haar plantage zelf wel tien keer meer dan een Nederlandsegouverneur. Een echte self made miljonair. Het was vanwege haar huidskleur dat ze anders behandeld werd. Daar kwam ze tegen in opstand. Ze heeft hierover succesvol twee rechtszaken gevoerd, hier op het Binnenhof. De bekendste was over dat ze wilde trouwen met een Europese man. Hoewelze het proces won, heeft ze toch verloren. De bruidegom stierf.
Het Mauritshuis – het Suikerpaleis
Bij de wandeling Den Haag en Slavernij hoort een bezoek aan het Mauritshuis. Een aantal werken op zaal verwijzen direct naar de slavernij. Het Mauritshuis zelf kreeg de bijnaam ‘het Suikerpaleis’ omdat dit stadspaleis door Graaf Johan Maurits van Nassau Siegen (1604-1679) met plantageopbrengsten uit Brazilië werd gebouwd. Onder zijn leiding veroverde de WIC het Fort Elmina aan de West-Afrikaanse kust en een deel van Brazilië. Download vooral de Mauritshuis app en luister naar het verhaal van curator Mark Ponte bij de Rembrandt die natuurgetrouw twee zwarte mannen heeft geschetst.
De Gevangen Poort – Tula
Een van de mensen die in de Gevangen Poort gevangen zat was Jean Baptiste Tierce Cadet. Een man van Franse afkomt die woonde op Curaçao Hij verdedigde in 1801 nog steeds het idee van vrijheid, gelijkheid en broederschap, wat in 1795 ook was verkondigd door Tula. Tula wacht deelnemers op onder de poort om zijn verhaal te vertellen. Tula was een man in slavernij op Curaçao. Hij wist dat zijn eiland, net als Haïti, onder Frans gezag stond in die tijd (want Nederland stond toen onder Frans gezag). Op Haïti was de slavernij afgeschaft, dan moet dat ook gelden voor Curaçao stelde hij. Zijn opstand in Curaçao met 2.000 totslaafgemaakten werd neergeslagen. Tula werd gevangengenomen en ter dood gebracht. Overigens wist Jean Baptiste Tierce Cadet uit de Gevangenpoort in Den Haag te ontsnappen.
De theatrale Wandeling Den Haag en Slavernij wordt ieder jaar op Keti Koti georganiseerd door Het Nationale Theater. Dit zijn slechts vier van de locaties met heel kort een introductie. De hele wandeling duurt ca. 2 uur. De wandeling start direct na de televisie-uitzending van de herdenking, die gezamenlijk, live in de Koninklijke Schouwburg gevolgd kan worden. Na de wandeling kan je mee-eten met een Surinaamse maaltijd in de schouwburg en daarna naar de voorstelling. Tijd Zal Ons Leren – van Het Nationale Theater (Romana Vrede en OTION).
Het is een samenwerking met het Haags Historisch Museum. De uitgebreide verhalen en de volledige route kun je voor 2,50 euro bij hen kopen in de museumwinkel.
Bekijk het hele programma op www.hnt.nl/ketikoti
Foto’s: Het Nationale Theater.
