Tusken Zweag en Himrik (10-14 km) Frl
Wandelend door de adellijke wereld van het Friese Beetsterzwaag, het goed bewaarde beekdal van het ‘Alddjip’ en de fraaie Lippenhuisterheide, een waardevol stukje ‘It Fryske Gea’.
‘Tusken Zweag en Himrik’ voert u circa 4 (of desgewenst 3) uren over grotendeels onverharde wegen en paden door een bijzonder afwisselend natuurlandschap. De tocht is ook met GPS te lopen.
Start-/eindpunt ‘Gemeentehuis te Beetsterzwaag’ is per OV bereikbaar en uw hond mag mee op deze tocht.
start- en eindpuntGemeentehuis Opsterland
Hoofdstraat 82, 9244 CR
Beetsterzwaag
GPS-coördinaten: N53 03.540 E6 04.766
OV: bushalte op 2 min. loopafstand
tips voor onderweg
– negeer zijwegen en paden, tenzij anders vermeld
– draag stevige waterdichte schoenen
– onderweg komt u horeca tegen
– neem voldoende proviand, camera en verrekijker mee
– honden zijn deels aangelijnd welkom
– respecteer de natuur
– geniet en haast u niet
Routebeschrijving
1 Vanaf de Hoofdstraat wandelt u (tussen gemeentehuis en Lycklemahûs) de tuin van het gemeentehuis in.
- i) Beetsterzwaag was vroeger een dorp met aanzien. Niet omdat het zoveel inwoners had, maar door de adel die dit aanzien bepaalde. Nog steeds heeft het dorp dit karakter; gelegen temidden van uitgestrekte bossen en heidevelden en met een ”Hoofdstraat” die gekenmerkt wordt door historische panden en prachtig aangelegde tuinen. De Hoofdstraat, de “buorren”, moet minstens drie en een halve eeuw oud zijn en de historische panden zijn erfenissen van de rijke adel uit de 18e en 19e eeuw.
In de eerste week van 2007 was het dorp ineens volop in het nieuws. Reden was de formatiebesprekingen voor het nieuwe kabinet tussen CDA, PvdA en de ChristenUnie. Jan Peter Balkenende, Wouter Bos en André Rouvoet debatteerden achter gesloten deuren op landgoed Lauswolt onder leiding van informateur Wijffels.
Aan het einde van de tuin vindt u in een bosje een gezaagde natuursteen. Ga hier linksaf, bruggetje over, verlaat de tuin door het hek en hou meteen rechts aan. U bewandelt de (onverharde) Freulesingel.
Op de kruising met verharde weg koerst u rechtdoor en vervolgd het zandpad. Ook op u de toegangsweg en verbindingsweggetje Borneroord blijft u het pad rechtdoor vervolgen.
Op de nu eerstvolgende kruising van zandwegen slaat u rechtsaf en komt uit op de ´Walle´; de meest zuidelijke bebouwingsrand van het dorp.
2 Na de weilanden aan uw linkerhand slaat u linksaf de half verharde ‘Koefenne’ in.
Waar aan het eind het pad naar rechts afbuigt, gaat u linksaf het (‘Walle)bos(ch’) in.
- i) U wandelt inmiddels langs het stroomdal van het Oud- of Koningsdiep (voor de Friezen het ‘Âlddjip’).
Als een baken in zee, ziet u rechts voortdurend de stompe spits van de oude Lippenhuister Watertoren.
U houdt net zo lang het weiland aan uw rechterhand totdat u de zandweg met fietspad aan de rand van de nog net aan het oog onttrokken 18 holes ‘golfbaan van Lauswolt’ bereikt. Hier slaat u rechtsaf en steekt middels het bruggetje de beek over.
—Inkorters let op: ga niet rechts- maar linksaf en neem vrijwel meteen daarna het eerste pad rechtsaf (houten sluisje naast oprijlaan). Volg steeds rechts aanhoudend de paden en paadjes langs het open stroomdalgebied (negeer elke toegang tot het golfterrein!). Je komt uit op een brede zandweg met fietspad (een volgende brug over het diep ligt aan je rechterhand). Sla op dit punt linksaf en ga verder onder routepunt 4 met *blijf het fietspad volgen*–
- i) Âlddjip In natuurkringen is het beekdal van het Koningsdiep een begrip en één van de best bewaarde geheimen van het land. In de buurt van het Friese Bakkeveen ontsprongen, loopt het trage stroompje soms fraai meanderend tot boven Uilensprong door een gebied dat aardig ongeschonden de 21e eeuw haalde. Een fraai gebied met beboste zandruggen, op de flanken heide en in het dal zeldzame blauwgraslanden. Volgens Staatsbosbeheer is het Koningsdiep of Alddjip, zoals de beek vroeger ook heette, het minst aangetaste Friese beekdal.
3 U blijft voorlopig deze zandweg met fietspad (Ald Hearrewei) volgen.
- i) U wandelt nu langs de prachtige uitgestrekte Lippenhuister Heide. Hier in dit stukje ‘It Fryske Gea’ is de heide op dit moment nog grotendeels door het pijpenstrootje verdrongen. Maar elders op het veld wordt al hard gewerkt om de oorspronkelijke flora terug te winnen.
Bijzondere bewoners van deze heide zijn de blauwe adder en zeldzame vlindersoorten als (hier talrijk) het heideblauwtje.
In de vele poelen, waarin vooral de groene- en de heidekikker bivakkeren, hoopt men in de toekomst ook enkele moerassoorten te ontdekken.
Wandel door tot op de kruising met de ‘Bûtewei’ (paddestoel 23985/001). Sla hier linksaf.
Blijf de Bûtewei voorlopig volgen en negeer zijwegen en paden.
4 Pas op de eerstvolgende ‘verharde’ kruising kiest u het fietspad naar links (Himrikpaed) (of naastliggende zandweg) en blijft dit volgen tot u weer aan de oever van het Koningsdiep staat. Steek de brug over, *blijf het fietspad volgen* en neem na krap 100m het eerste bospaadje rechts (zie bordje ‘Opengesteld’. Ga met het bochtje mee naar links en volg verder het lange rechte bospad.
- i) Ook de parkachtige bossen rond Beetsterzwaag en Olterterp, met hun vaak kaarsrechte lanen, hebben een adellijk verleden.
Steek aan het eind de verharde weg over (let op!) en vervolg de doorgaande zandweg.
Algauw komt u op een schuine kruising. Steek stomp over en volg doorgaand het eerst wat bochtig, soms wat modderig pad tot u op de T-splitsing met de fraaie rechte en onverharde (Slot)laan aankomt. (Raadpleeg bij twijfel het routekaartje.)
- i) Kijk met uw verrekijker even naar rechts om misschien een glimp op te kunnen vangen van de grote slotboerderij.
Sla hier linksaf, volg de laan tot het eind en steek de (soms drukke) verkeersweg over. Sla op het fietspad rechtsaf, richting hotel Het Witte Huis.
5 Tegenover hotel Het Witte Huis bij paddestoel 63200/001 kiest u de ‘Achterwei’ naar links en draait vervolgens met het weggetje mee naar het kerkje van Olterterp.
Volg verder het betonpad tot op de T-splitsing.
Sla hier rechtsaf en draai met de weg mee naar links; de ‘Achterwei’.
Volg de roodwitte markering van een LAW (let hierbij vooral ook op de bomen) om zo aan de achterkant het ‘Huis Olterterp’ en ‘Harinxmastate’ te passeren en vervolgens door het bos en over het ‘Kerkepad Oost’ Beetsterzwaag weer binnen te wandelen.
Na het bejaardenhuis van de Van Teyens Fundatie gaat u linksaf en op de Hoofdstraat rechtsaf om terug te keren waar u begon; het gemeentehuis van Opsterland. Einde van deze Wandel-weg-route.
- i) Als u wilt, kunt u tegenover het gemeentehuis nog een bezoekje brengen aan de fraaie ‘overtuin’ van Landgoed Lycklemahûs met haar ruim 80 jaar oude kas, waarin een gevarieerde collectie tropische planten en een uitgebreide verzameling kuipplanten, waaronder een aantal citrusbomen van ruim 70 jaar oud.
Wij hopen dat u heeft genoten van deze voettocht en ontvangen graag uw reactie…
Deze tocht werd met zorg samengesteld. Mocht u toch onduidelijkheden in route of routebeschrijving ontdekken, dan wordt melding hiervan natuurlijk erg op prijs gesteld. Dit geldt ook voor onverhoopte wijzigingen in het landschap. Uiteraard volgt u deze Wandelroute op eigen risico.
Tusken Zweag en Himrik, maart 2007. Auteur Dave Bekkema
Gecontroleerd en gewijzigd in april 2017.