Van Aa tot Bovenloop (11km) Schipborg Dr
Over een mix van verharde en onverharde wegen en paden voert deze route je zo’n 2,5 tot 3 uur lang door het bijzonder gevarieerde landschap van Schipborg en haar wijde omgeving. Enkele voorbeelden zijn een on-Nederlandse plas in Zuidlaren, de eind negentiende-eeuwse tachtig hectare ‘tuin’ van Dennenoord (met haar monumentale erfstukken) en een stukje ongerept stroomdallandschap van de Drentsche Aa en haar bovenlopen.
Start-/eindpunt bij Schipborg is niet direct per OV bereikbaar. Uw hond mag wel mee op pad.
start- en eindpunt
Café/restaurant De Drentsche Aa
Ruiterweg 2
9469 PN Schipborg
N53 04.456 E6 39.751
tips voor onderweg
RA = rechtsaf, LA = linksaf, RD = rechtdoor, P- = paddenstoel
Negeer zijwegen en paden, tenzij anders vermeld
Draag stevige waterdichte (wandel)schoenen
Onderweg kom je horeca tegen
Neem voldoende proviand, camera en verrekijker mee
Honden zijn deels aangelijnd welkom
Respecteer natuur en landschap
Geniet en haast je niet
Routebeschrijving
1 Volg vanuit Café/restaurant De Drentsche Aa bij P.20670 het fietspad richting Zuidlaren. Sla op einde pad bij P.20647 rechtsaf en loop door tot P.22111. Ga hier met het fietspad mee (let op bij het oversteken) linksaf door het tunneltje en blijf het pad volgen.
- i) Aan je rechterhand zie je de eerste gebouwen van Dennenoord, hoofdlocatie van zorgconcern Lentis; de ‘WWA’, een woon/werkproject voor cliënten met een autistische stoornis.
Wandel in de linkse bocht bij de kinderopvang naar rechts het Lentis-terrein op en draai op de eerstvolgende driesprong mee LA.
2 Vervolgens hou je na de parkeerplaatsen links aan en kuiert langs de hertenkamp, met de blik op de monumentale watertoren uit 1895.
- i) Ooit voorzag deze toren niet alleen voormalig Psychiatrisch Ziekenhuis ‘Dennenoord’ van water, maar ook grote delen van Zuidlaren en haar voormalige kazerne. Tegenwoordig is hij vooral nog een (officieel) monument.
Deze tocht laat maar een deel van het fraaie Dennenoord-terrein zien. Probeer er zoveel mogelijk van mee te krijgen. Het prachtige, in Engelse landschapsstijl ontworpen terrein is nu dus de hoofdlocatie van Lentis. De architect Vroom tekende voor het ontwerp van deze 80 hectare ’tuin’ uit 1895.
Let ook op de fraaie gedichten onderweg; een brochure met poëzieroute DICHTBIJ is verkrijgbaar bij de receptie Hoofdgebouw Lentis.
Op de kruising na de hertenkamp sla je RA en blijft deze ‘Hoofdlaan’ langs o.a. de ‘Ontmoetingskerk’ tot het einde volgen. Sla op de T-splitsing voor gebouw (vroeger paviljoen) Vredestein RA.
Neem vervolgens de eerste weg LA en wandel richting ‘oude begraafplaats’ tot even voor het gebouwtje aan je linkerhand. (Wil je eerst even een kijkje nemen, wandel dan een paar stappen door en keer erna terug naar dit punt…)
- i) Het gebouwtje is een kleine aula annex mortuarium, wat nog maar sporadisch als zodanig wordt gebruikt. Er tegenover ligt de historische begraafplaats (anno 1895) van Dennenoord. Tot 1955 werden hier zo’n 1500 overleden psychiatrische ‘patiënten’ begraven, waarvan opvallend veel naamlozen ‘die men liever vergat’. Gelukkig werden later vele taboes doorbroken. Ook vonden er 80 personeelsleden en hun naaste familieleden hun laatste rustplaats. Ook deze bijzondere plek kreeg niet voor niets een plaatsje op de monumentenlijst.
Neem (dus voordat je het gebouwtje bereikte) het bospaadje LA, passeer de houten slagboom en wandel achter het gebouwtje langs. Negeer zijpaden.
3 Op de eerstvolgende T-splitsing (met boom in het middelpunt) sla je LA, houd op de volgende splitsing links aan en slaat op de daarop volgende T-splitsing weer LA. Wandel door tot je tussen ‘paviljoen’ Zonneheuvel en het witte huisje uitkomt.
Wandel verder over het asfalt en sla op de T-splitsing RA. Neem direct daarna het (schelpen)fietspad RA en sla op de zandweg met fietspad LA.
- i) Ook over deze ‘Schapendrift’ zijn ooit Zuidlaarder schaapskuddes naar hun weideplaatsen gedreven
Neem algauw het eerstvolgende fietspad RA en volg hem tot op de parkeerplaatsen van ‘Zwemparadijs Aqualaren’.
- i) Onderweg kan de vlindertuin van het IVN aan je rechterhand interessant zijn.
Je blijft de linker grens van de parkeerplaatsen volgen tot het eind, slaat LA en wandelt voor het paradijs langs tot op de soms drukke rijbaan ‘Voorkampen’.
Steek de Voorkampen over en sla op de klinkerweg ‘Wilhelminalaan’ LA. Blijf haar volgen tot het eind…
- i) Onderweg passeer je de ‘Berkenhof’, ook een behandelonderdeel van Lentis.
…en koers RD over het fietspad, richting rotonde.
4 Bij de rotonde steek je de hoofdweg (Stationsweg) over en slaat LA. Volg deze Stationsweg, passeer (aan je rechterhand) PRA International, voorheen Pharma Bio Research en wandel door tot de volgende rotonde
- i) Het ‘Noorder Sanatorium’ werd in de beginjaren van 1930 als eerste ‘open’ paviljoen van Dennenoord gebouwd naar ontwerp van de Groningse architect Egbert Reitsma (1892-1976). In de loop der jaren hebben hier vele vormen van psychiatrische behandeling plaatsgevonden. Het Noorder Sanatorium was lange tijd ‘het gezicht van Dennenoord’. In 1989 werd het pand gekocht door Dr. J.H.G. jonkman, eigenaar en oprichter van Pharma Bio Research International B.V. en na een faillissement in 2010 overgenomen door PRA. Inmiddels verliet echter ook PRA Het Noorder Sanatorium en gaan er geruchten dat het nu een luxe appartementencomplex wordt. De bijnaam ‘Het blauwe paviljoen’ heeft het gebouw te danken aan de blauwe betegelde penanten tussen de ramen aan de voorkant.
Sla op de rotonde RA de ‘Tienelsweg’ op.
5 Na circa 300 meter kies je de ‘tweede’ straat (Lijsterbeslaan) LA. Neem nu het eerste bospad RA, passeer de houten klaphek en vervolg je tocht over het bospaadje. NB: negeer het bordje ‘Verboden toegang’, de argeloze wandelaar wordt gedoogd.
- i) Let op! Het pad loopt soms pal langs de hier en daar steile oever van een bijzonder mooie grote plas. Ooit zandwinning. Nu puur natuur, verscholen in het groen. Alleen wandelen en ‘vissen met permissie’ mag.
Ook loop je kans om te struikelen over een her en der bovenliggende boomwortel of steen!
Volg dit (eenmans-)paadje tot circa 2/3 rond de plas (zie ook op kaart). Hou op dit punt rechts aan en wandel door (steeds door de bosrand, met de duidelijk aanwezige N34 aan je rechterhand) tot einde pad.
Paadje gaat over in breder pad, volg hem langs vakantiechalets en houten hek met poortje tot op het fietspad langs de rijbaan Verlengde stationsweg. Sla op dit fietspad RA en volg hem onder de N34 door richting Tynaarlo/Vries.
6 Ter hoogte van recreatiepark Camping Veenmeer steek je LA de rijbaan over en koerst RD over het fietspad het stroomdallandschap Drentsche Aa in, richting Zeegse/Schipborg.
- i) Achteraan op de parkeerplaats aan je rechterhand staat een interessante informatiezuil; gemakkelijk te bereiken via een keienpaadje even verderop. Deze parkeerplaats is één van de meerdere poorten tot het Nationaal Park en Landschap Drentsche Aa.
Bewandel dit fietspad tot in de duidelijke flauwe rechtse bocht. Steek hier LA de brede dam over en neem het graspad rechts van het hek.
6 Let op! Dit gebied is té mooi om over te slaan, maar mocht het je na een regenperiode toch te nat zijn, blijf dan het fietspad tot het einde volgen, sla LA, volg de zandweg met fietspaadje en ga verder met de laatste zin onder punt
Blijf dit graspad volgen tot het houten vlonderbruggetje over de ‘Zeegserloop’ (zie ook de gele nummerbordjes).
- i) Vele bovenlopen en –loopjes voeden de Drentsche Aa. De Zeegserloop is er één van.
Steek het bruggetje over en blijf het graspad tot het eind (bij klaphekje) volgen. Passeer het hekje en ga verder over het erachter liggende bredere pad.
Blijf het landelijke pad door het beekdal (ergens aan je linkerhand stroomt de Aa) volgen tot het eind, en sla dan (bij P.22145) LA richting Zuidlaren.
- i) De Drentsche Aa, aorta van het Drents plateau en eindproduct van vele bovenlopen, krijgt haar (bekende) naam eigenlijk pas wanneer ze Zuidlaren al voorbij is. Verder stroomopwaarts ontleent zij deze aan elk esch- of brinkdorp wat ze op haar lange kronkelende reis maar tegenkomt (Schipborgsche Diep, Oudemolensche Diep, Taarloosche Diep, enz…)
Minder bekende maar ook vaak vrijwel ongeschonden bovenlopen zijn o.a. Zeegserloop, Scheebroekenloop, Hondstong, Andersche, Anreper- en Anlooërdiep.
Na de brug ben je weer terug bij café ‘De Drentsche Aa’. Einde van deze Wandelroute.
Wij hopen dat je hebt genoten van deze tocht en ontvangen graag je reactie…
Mocht je onverhoopt onduidelijkheden in route of routebeschrijving, of wijzigingen in het landschap ontdekken, meld dit dan vooral even. Uiteraard volg je zo’n wandelwégroute op eigen risico.
Van Aa tot Bovenloop, augustus 2013. Auteur: Dave Bekkema.
Gecontroleerd en gewijzigd in sept. 2018.