Van Kamp tot Schattenberg Hooghalen

11 kilometer geschiedenis van doorgevoerde joodse Nederlanders, foute Nederlanders en gerepatrieerde Zuid-Molukkers. Een fraaie en vooral interessante tocht over en rond sterrenwacht en voormalig Kamp Westerbork (zie ook www.kampwesterbork.nl). De beschrijving loodst u over voornamelijk onverharde wegen en paden door het fraai gevarieerde landschap van ‘Boswachterij Hooghalen’.

LET OP: deze routebeschrijving is uit 2011. Sindsdien zijn er een aantal dingen veranderd, waardoor de route mogelijk niet meer helemaal te  lopen is zoals hieronder beschreven staat. Delen van het pad kunnen overwoekerd zijn en daardoor niet meer te lopen. Raadpleeg daarom een actuele beschrijving voor je eropuit trekt. 

Van Kamp tot Schattenberg is een bewerking van de ooit opgeheven Drentse Knapzakroute Kamp Westerbork.

NB voor OV: start-/eindpunt is 2km lopen vanaf bushalte Hooghalen.

Uw hond mag aangelijnd mee op pad.

start- en eindpuntHerinneringscentrum Kamp Westerbork
Oosthalen 8
9414 TG Hooghalen

OV: bus uit Assen en Beilen, halte Hoofdstraat Hooghalen, nabij

restaurant Het wapen van Schotland (+ 2km lopen naar start, zie kaartje)

Tips voor onderweg 

– Negeer zijwegen en paden, tenzij anders vermeld

– Draag stevige waterdichte schoenen

– Horeca: Museumcafé aan start-/eindpunt

– Neem voldoende proviand, camera en uw verrekijker mee

– Honden zijn aangelijnd welkom

– Respecteer natuur en landschap

– Geniet en haast u niet

Routebeschrijving

1 Met uw rug naar de entree van Herinneringscentrum Kamp Westerbork gaat u naar rechts en volgt de weg langs het parkeerterrein. Bij het terrein voor de bussen houdt u rechts aan en slaat vervolgens op de asfaltweg rechtsaf.

1. i) Ontdek in het Herinneringscentrum de geschiedenis van Kamp Westerbork; van vluchtelingenkamp tot ‘Judendurchgangslager (1942-1945)’ tot woonoord ‘Schattenberg’ voor gerepatrieerde Molukse Knil-militairen met hun gezinnen.

Neem vervolgens het eerste verharde voetpad links en blijf het volgen tot na een houten bruggetje (let op: deze brug is er niet meer).

2 U slaat direct na dit bruggetje linksaf, passeert het houten hekwerk en volgt het pad door natuur- (en begrazings)gebied ‘Hingstveen’. <i>Let op: runderen in de natuur zijn op zich niet agressief, maar kunnen wel onvoorspelbaar reageren. Houdt daarom afstand, doorkruis de kudde niet en kom niet tussen moeder en kalf.</i>

1. i) Hingstveen: ooit zag heel Boswachterij Hooghalen er zo uit. Eén grote kale heidevlakte. Niet voor niets werd een Kamp als Westerbork gesticht in een van god en iedereen verlaten oord als dat.

Sla na het hekwerk aan de overkant op einde pad rechtsaf en volg het pad tot op de kruising met perceelnummers 28, 29, 31, 32.

Neemt u hier het pad naar rechts, tussen de nummers 28 en 32 door, blijf dit doorgaande bospad voorlopig volgen…

1. i) … en u zult Kamp Westerbork bereiken.

3 Aangekomen op een kruising van wegen slaat u linksaf, richting ‘Herinneringsteken’ (zie ANWB paddestoel).

1. i) Neem onderweg de tijd om links en rechts de veelzeggende contouren en kunstwerken te bekijken.

Volg vanaf Herinneringsteken het doorgaande fietspad en neem vervolgens het eerste pad rechts (ca 30m voor paddestoel 24161).

Neem op de kruising van paden het pad naar rechts, tussen de nummers 59 en 49 door.

4 U blijf dit ‘karrenspoor’ volgen tot aan de driesprong

1. i) Ga even naar rechts voor een eventueel bezoekje aan de grafheuvel ‘Schattenberg’ (naamgever aan in 1951 opgericht woonoord voor Zuid-Molukkers) en de indrukwekkende radiotelescopen van de Radiosterrenwacht Westerbork. Ga daarna terug naar dit punt.

…, sla hier linksaf en kuier door tot aan het verzetsmonument aan uw linkerhand.

1. i) Voor het verzetsmonument (voor 10 gefusilleerde verzetsstrijders) bevond zich vanaf 1943 een crematorium (na de oorlog gesloopt) waar ook de 10 strijders heimelijk zijn gecremeerd.

Terugkerend van het verzetsmonument gaat u naar links, vervolgt het pad en slaat op de kruising van bospaden linksaf, tussen de nummers 48 en 57 door.

Neem vervolgens het eerste pad rechts.

1. i) Kijk vanaf deze hoek eerst even naar links. U vindt u de restanten van de waterzuiveringsinstallatie van het Kamp.

Sla op driesprong aan einde pad rechtsaf en hou op de volgende driesprong rechts aan. Wandel het pad uit en sla linksaf. U blijft voorlopig dit semi-verharde pad volgen.

1. i) Langs dit pad lag tot aan het Oranjekanaal een smalspoor waarover voedsel en bouwmaterialen werden aangevoerd. Met tanks werd ook over dit weggetje uiteindelijk het kamp bevrijd door de Canadezen. Joelend kwamen de kampbewoners hen tegemoet. De kampleiding had gekozen voor het hazenpad.

5 Op de eerstvolgende kruising slaat u rechtsaf (pad tussen perceelnummers 75 en 76). Neem daarna het eerste pad rechts (tussen de nrs. 75 en 75), houdt op de driesprong links aan en volg de bosrand.

Neem nu het eerste pad naar rechts, tussen de nrs. 68 en 69 en blijf hem volgen tot de kruising met de nrs. 54, 55, 62 en 63. Neem hier het linkse pad tussen de nrs. 62 en 54 door.

Koers op de volgende kruising rechtdoor en volg de bosrand.

1. i) Van de akkers en landerijen links werden door vele, door de Duitsers aan de boeren verhuurde, joodse kampbewoners de oogsten binnengehaald.

6 U blijft het doorgaande pad volgen.

1. i) De bossen aan uw rechterhand stammen uit de tijd van het Durchgangslager. Vele bomen hiervan zijn door bewoners van het vluchtelingenkamp geplant.

Volg de bosrand tot aan de T-splitsing en sla rechtsaf, tussen de nrs. 13 en 17 door. Blijf het pad volgen tot aan de kruising met de nrs. 17,18,13 en 14. Neem hier het pad naar links tussen de nrs. 13 en 14.

Op de kruising bij het toiletgebouwtje koerst u rechtdoor, volgt naar links het verharde ‘Melkweg(voet)pad’ tot aan de parkeerplaats en gaat linksaf.

Wandel door naar waar u begon; Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Einde van deze Wandel-weg-route.

Wij hopen dat u heeft genoten van de tocht en ontvangen graag uw reactie…

Deze tocht werd met zorg samengesteld. Mocht u onduidelijkheden in route of routebeschrijving ontdekken, dan wordt melding hiervan erg op prijs gesteld. Dit geldt natuurlijk ook voor onverhoopte wijzigingen in het landschap. Ook de wandelaars na u zullen u hier dankbaar voor zijn. Uiteraard volgt u zo’n wandelwégroute op eigen risico.

Van Kamp tot Schattenberg, juli 2011. Auteur: Dave Bekkema.

Gecontroleerd, kaart vervangen en GPS track en –route toegevoegd in maart 2015.