Voorpret: IJzeren paden langs het Witte Front
Bijna tweeënhalf jaar lag het front van de Eerste Wereldoorlog in Noord-Italië net zo vast als in Noord-Frankrijk of Vlaanderen. In het westen vochten de soldaten in de modder, hier bevroren bergjagers in de overvloedige sneeuw. Wandelmagazine verkende enkele tochten langs loopgraven op 2000 meter hoogte in de Dolomieten.
Tekst Hans Farjon Foto’s Yvonne Jansen & Hans Farjon
“Dat moeten jullie niet doen!”, zegt een oudere man met een klimgordel aan. We zijn op weg naar de plek waar in juli 1915 Italiaanse Alpenjagers de Vliegende Patrouille van Oostenrijk met één rotsblok verpletterde, de noordwand van Monte Paterno. We volgen de via ferrata vanaf de Lavaredopas richting de top. Dat pad is aan het begin van de ‘Grande Guerra’ door de Italiaanse troepen uit een keiharde dolomietwand gekapt om hun stellingen te kunnen bevoorraden. Soms loop je door een donkere tunnel, dan weer over een smalle richel. Op plekken waar het te smal of te steil is, zijn stalen pinnen in de rotsen geramd en staaldraden gespannen. Die geven de broodnodige steun. Een ijzeren weg dus. Tot hier was het goed te doen met handen, voeten en stokken. “Onder de top van Monte Paterno, moet je over een steile puinkegel omhoog. Die stenen liggen los. Je hebt daar echt een helm nodig en zo’n gordel waarmee je jezelf aan het staaldraad kunt borgen.” Simpele bergwandelaars als we zijn, volgen we de wijze raad van deze bergbeklimmers op en keren licht teleurgesteld om.
Later zien we ons doel vanaf het zonovergoten terras van Rifugio Locatelli Innerkofler in de verte liggen aan de andere kant van Monte Paterno. Op het terras kijkt een spiedende blik tussen snor en jagershoedje ons aan. Het is de koperen gedenksteen van Sepp Innerkofler, de voormalige waard van deze hut en berggids. De bergen kende hij op zijn duimpje. In het begin van de Grote Oorlog zat hij in zijn eentje de Italianen dwars door bliksemsnel van helling naar helling te klauteren en een schot te lossen. Ten onrechte kregen de Italianen de indruk tegenover een alomtegenwoordige tegenstander te staan. Tot Sepp dat rotsblok op zijn jagershoedje kreeg. Exit van de Vliegende Patrouille. Goed verhaal, maar in een minder heroïsche versie van Sepps zoon houdt het erop dat zijn vader sneuvelde door friendly fire.
Het hele verhaal lezen? Je vindt het in het in het komend nummer van Wandelmagazine. Dit nummer niet missen, maar nog geen abonnee? Neem vóór maandag 4 december 16:00 uur een abonnement. Profiteer van de speciale aanbieding: 1 jaar Wandelmagazine van €28,50 voor slechts €16,95
