6 inspirerende Nederlandse pelgrimsroutes
Heel bekend zijn de pelgrimsroutes naar Santiago de Compostela en naar Rome. Maar om te pelgrimeren hoef je niet ver van huis te gaan. In deze blog neem ik je mee langs zes inspirerende pelgrimsroutes, verspreid over heel Nederland. Pelgrimsroutes die ik in 2022 opnieuw of voor het eerst lopend ga verkennen. Lees en loop je mee?
Tekst & beeld: Irene Kapinga | www.opstapmetirene.nl
‘Pelgrimeren is het je al lopend openstellen voor wat er was, voor wat er is en voor wat er komt.’, zo schrijft een vriendin aan mij. En ze heeft gelijk…
Nu het openbare leven weer grotendeels stilligt, zit een uitgebreide wandeltocht er komende weken niet in. Tijdens deze stille periode mijmer ik over gelopen paden, neem ik rust en droom ik over nieuwe wegen. Ik stel mij open voor wat er was, is en wat er komen gaat. Al peinzende maak ik zo in mijn hoofd een lijstje van pelgrimsroutes die ik in 2022 wil gaan lopen. Uiteindelijk kom ik op zes routes uit. Zes wandelwegen met een ‘pelgrims-plus’, langeafstandspaden met voldoende ruimte om je open te stellen en om je eigen weg te lopen. Routes die helpen om het stil te maken in jezelf. Routes die helpen om je open te stellen voor wat er was, is en komt…
1: Via Coriovallum, Zuid-Limburg
Dit is een ‘Springplank naar Rome en Santiago’, zo omschrijven de routemakers Jan Lautenslager en Peter Schunck deze nieuwe pelgrimsweg. In de omgeving van Heerlen hebben zij oude pelgrimswegen met elkaar verbonden tot een nieuwe pelgrimsroute. Een mooi en afwisselend traject, waar je in je eigen tempo je nieuwe schoenen in kunt lopen, je rugzak kunt ervaren en de eenzaamheid kunt ingaan. De route is in totaal 90 km lang en opgedeeld in 9 etappes. Je kunt deze trajecten echter zo lang of kort maken als je zelf wilt. Wie 5 of 10 km genoeg vindt, stopt gewoon en gaat de volgende keer verder. Er is voldoende openbaar vervoer in de regio beschikbaar om de gehele Via Coriovallum in te delen zoals je zelf wilt. Voor de liefhebbers is er een speciale stempelkaart ontwikkeld en zijn stempelposten en pleisterplaatsen langs de route ingericht. De Via Coriovallum laat je kennismaken met een Zuid-Limburg dat je misschien nog niet kent. Volg de weg en ontdek het uitgebreide Romeinse erfgoed. In mei 2022 staat deze route opnieuw op mijn agenda. Wanneer ga jij?
2: Christoffelpad, Overijssel
In de IJsseldelta kun je in twee dagen onder de bescherming van Sint Christoffel, de beschermheilige van reizigers en pelgrims, aan de wandel. De site van Ontdek de IJsseldelta beschrijft de wandeling als volgt: ‘Het Christoffelpad is een tweedaagse tocht waarin je mystieke plekken, oer Hollandse dijken, religieuze symbolen en moderne polders, rietvelden, bossen, moeras en rivieren kunt ontdekken.’
Meer weten over Wandelmagazine? Klik hier!
De route is 45 kilometer lang en voert je langs de stadjes Vollenhove, Zwartsluis, Genemuiden en Hasselt. Onderweg zie en hoor je niets anders dan ruimte en stilte. Op de dijken en langs de Wieden hoor je het klotsende water, de overtrekkende vogels en voel je de afwisseling tussen asfalt en gras. En als je alle stempels compleet krijgt, neem je extra wijsheid mee naar huis. In april en oktober lopen wij hier weer. Maar ok in de rest van het jaar kun je hier je eigen weg eenvoudig vinden.
3: Camino St. Odulphus, Friesland
Het Sint Odulphuspad voert je in 15 etappes (bij elkaar ongeveer 260 kilometer) langs verdwenen kloosters, kerken, heuvellandschappen met bossen en langs schitterende meren. Ook kom je door 7 van de 11 Friese steden. Je volgt daarbij de weg van de middeleeuwse missionaris Odulphus die als jonkie in de 9e eeuw van Brabant naar Friesland trok om daar de plaatselijke bevolking te bekeren. En tegelijkertijd volg je de sporen van heer Asing, de oudst bekende Nederlandse pelgrim die rond het jaar 1170 vanaf zijn woonplaats Hallum naar Santiago is gelopen.
Bij de route hoort een stempelkaart en als je alle stempels hebt verzameld kun je een Odulphus-reliek aanvragen. Een mooi extraatje, dat je bovendien motiveert om deze route ook daadwerkelijk helemaal uit te lopen.
Op de site wordt over deze route het volgende geschreven: ‘met het Sint Odulphuspad stap je uit de alledaagse stroom van het leven. Je stapt in op de stilte, bezinning en verwondering’.
Pas tijdens mijn derde ervaring met deze route heb ik mij los kunnen maken van onrust over de lange en soms saaie wegen. Toen pas heb ik mij overgegeven aan de stilte en viel de verwondering mij ten deel. Sindsdien heb ik deze route in mijn hart gesloten. Ik kijk uit naar mijn vervolg op de Camino Sint Odulphus, in juli is het weer zover, een voor mij bijzonder vooruitzicht.
4: Walk of Wisdom, Gelderland
Regelmatig vragen mensen mij welke Nederlandse pelgrimsroute ze in elk geval moeten lopen. Mijn antwoord is dan steevast: de Walk of Wisdom! Deze route heb ik in mijn hart gesloten. De Walk of Wisdom, 136 kilometer lang, is een grotendeels gemarkeerde wandelroute. Je loopt vanaf Nijmegen via de Ooijpolder, over de Duivelsberg en door het Duitse Reichswald. Hierna steek je met een pontje het water over, om vervolgens over de Mookerhei en via de uiterwaarden van de Maas weer naar je beginpunt terug te keren.
In 6 aaneensluitende dagen of in 8 losse dagetappes ervaar je een on-Nederlands mooi en heuvelachtig landschap. Daarnaast is het grootste deel van de route onverhard, wat het ‘wandelgevoel’ nog verder vesterkt. Onderweg zijn er meer dan voldoende overnachtingsplekken. Begin- en eindpunten van de etappes zijn per OV vanaf Nijmegen zeer goed bereikbaar. Tijdens de paasdagen lopen wij hier met heel veel passie. Misschien komen wij jou dan tegen?
5: Camino Brabant, Noord-Brabant
In 2022 wordt het eerste deel van een geheel nieuwe Nederlandse Camino geopend. Misschien ben je de eerste pijlen al tegengekomen. Of misschien heb je er via internet of sociale media al wat over gehoord, dit mooie initiatief van pelgrim Jan Groenen.
Hij schrijft er het volgende over: ‘Camino Brabant wordt een pelgrimswandeltocht van 300 kilometer door het mooie Brabantse landschap langs Den Bosch, Eindhoven, Tilburg, Breda, Waalwijk. Camino Brabant is gebaseerd op het concept van de pelgrimstocht naar Santiago. Dit concept is uniek, zo ook de bewegwijzering, het pelgrimspaspoort en de uiteindelijk oorkonde bij het afleggen van minimaal 100 kilometer.
Het eerste deel Den Bosch, Eindhoven naar Tilburg moet 1 mei 2022 geopend worden. Het jaar erna moet de gehele route geopend zijn. Stukje voor beetje gaan we de route bekendmaken en de bewegwijzering aangeven. Dit samen met een veilige rustige route, goede overnachtingsmogelijkheden, route stickers en bordjes, stempel plaatsen en startpunten welke goed te bereiken zijn met het openbaar vervoer.’
In januari loop ik samen met de initiatiefnemer een eerste deel van deze route voor. Vanaf mei ga ik de rest van de weg ervaren. Een mooi vooruitzicht, een initiatief waar ik komend jaar warm voor loop.
6: Peerkepad: Noord-Brabant, Vlaanderen, Limburg
Het Peerkepad is een niet-gemarkeerde wandelroute vanaf het Brabantse Tilburg naar het Zuid-Limburgse dorpje Wittem. Maar andersom kan ook, je kunt deze route in twee richtingen lopen (of fietsen). Deze pelgrimsroute voert je in 7 etappes (bij elkaar 160 kilometer) langs levende en verdwenen kloosters, kerken en kapelletjes door een zeer afwisselend landschap. De start is bij het geboortehuis van Peerke Donders (de bekende negentiende-eeuwse geestelijke), hier staat in een prachtige tuin het Museum voor Naastenliefde dat gewijd is aan zijn leven en werken. Het eindpunt is het redemptoristenklooster in Wittem. Een bedevaartplek pur sang.
Deze route geeft ook voldoende inspiratie en mogelijkheden om onderweg even stil te staan en tot bezinning te komen. Peerke Donders was een man van naastenliefde. Het boekje dat bij de route hoort, bevat daarom tevens op zijn leven gebaseerde bezinningsteksten, gegroepeerd rond de zeven werken van barmhartigheid.
Aan het eind van elke etappe is er altijd weer de mogelijkheid voor een afsluitend etappebiertje, regelmatig ter plekke gebrouwen. Bij de Achelse Kluis, abdij Koningshoeven en het klooster van Wittem is dit in ieder geval wel het geval.
Maar vooral zul je tijdens het lopen de mooiste paden van Brabant, de Belgische Kempen en van Zuid-Limburg ervaren. In elk seizoen is het Peerkepad de moeite van een pelgrimsreis meer dan waard. In november 2022 zul je mij hier vinden.
Nieuwsgierig naar mijn andere pelgrimsplannen voor komend jaar? Of heb je zin om na deze stille periode mee te lopen? Lees dan hier verder, je bent welkom.
Over de auteur
Irene Kapinga is wandelaar, pelgrim, gids, coach en reisleider. In 2000 liep zij voor het eerst naar Santiago de Compostela. Vele pelgrimsroutes heeft ze daarna zelf gelopen. Vanaf april 2018 begeleidt (en organiseert) Irene wandelingen over Nederlandse, Belgische, Engelse, Spaanse en Portugese pelgrimspaden. Regelmatig schrijft ze over haar ervaringen op nabije en verre pelgrimswegen. Meer over Irene en over pelgrims-wandelingen lees je op www.opstapmetirene.nl