terug

Wandelen langs de Vlaamse kust: van Cadzand naar de Franse grens

Knokke, De Haan, Oostende en Nieuwpoort. Langs de 70 kilometer lange Vlaamse kustlijn rijgen de steden en dorpen zich aaneen. Een heel verschil met Nederland, waar de natuur domineert. Toch is de kust van Vlaanderen een fijne bestemming, met natuurgebied Het Zwin, imposante zeehavens en prachtige villa’s uit de Belle Époque. Daarom besloten wij om te gaan wandelen langs de volledige Vlaamse kust, een voettocht tussen twee grenzen.

Tekst: Tineke Zwijgers
Beeld: Dorien Koppenberg

De Haan

Het Europese Kustpad E9 volgt de westkust van Europa, van de Baltische staten tot aan Portugal. In België maakt deze langeafstandswandeling bij De Haan echter een flinke slinger door het binnenland. Dat is fijn voor wandelaars die onderweg Brugge willen bezoeken, maar wij kennen deze stad al goed. Daarom besluiten we tijdens onze 5-daagse wandeling om zelf onze weg te zoeken als het Kustpad niet langs strand en zee loopt.

Wandelen langs de Belgische Kust

Dag 1: Cadzand-Bad – Knokke-Duinbergen (circa 15 km)

Over het strand wandelen we Cadzand-Bad uit, een badplaats in Zeeuws-Vlaanderen aan de Nederlands-Belgische grens. Ploegend door het rulle zand stuiten we al snel op natuurreservaat het Zwin. Bij hoogtij stroomt de zee hier het land binnen en het hart van het natuurgebied is alleen met een gids toegankelijk. In de verte ‘lonkt’ de hoogbouw van Knokke, maar wij moeten een omweg maken om daar te komen. Aan de Ooievaarslaan bereiken we het Vlaamse deel van het Zwin, de Zwinduinen en -polders, waar we door de duinen verder mogen wandelen. Al snel zijn we terug aan zee en wandelen we langs de vloedlijn naar Knokke.

Hoogbouw

Na de Nederlandse kust is de overgang naar de Vlaamse kust groot. Op het Hollandse deel van het Kustpad, tussen Den Helder en Cadzand, overheerst de natuur. Ook de badplaatsen liggen een eind uit elkaar. Langs de krap 70 kilometer lange Belgische kust lijkt de bebouwing daarentegen een stuk meer te overheersen. In de jaren 1960 en 1970 werd de Vlaamse kust volgebouwd met appartementencomplexen, die een soort muur vormen. Veel gebouwen zijn wel tien verdiepingen hoog. Na het Zwin hebben we het voorlopig dan ook gehad wat de uitgestrekte natuur betreft. Pas tegen de Franse grens zal de natuur het opnieuw winnen van de bebouwing.

De Boulevard in Wenduine aan de Vlaamse Kust

Lelijk of juist gezellig?

Ook de badplaats Knokke geeft meteen haar visitekaartje af, met een kilometerslange rij flats die doorloopt tot Zeebrugge. Toch doe je de kustlijn onrecht als je haar alleen als ‘lelijk’ omschrijft. Voor de bebouwing loopt een brede wandelboulevard (hier zeedijk geheten), langs terrassen, ijsstalletjes en souvenirwinkels. De stranden zijn breed, schoon en afgezoomd met lange rijen strandhuisjes. Het is er levendig en gezellig. Tussen de flats is geregeld een (veel lager) monumentaal pand te zien, met ornamenten en versierde balkons. We kopen een ijsje, rusten wat uit op een bankje en wandelen tegen de avond naar de wijk Duinbergen, waar we een hotelkamer geboekt hebben.

Dag 2: Knokke-Duinbergen – De Haan (circa 20 km)

Na het ontbijt wandelen we al snel de haven van Zeebrugge in. Hier vergapen we ons aan de bedrijvigheid en passerende schepen, en verlaten we de bebouwde kom via een stukje Zeedijk met mooie oude gebouwen. Vergane glorie weliswaar, maar wel met karakter. Ook het volgende dorp Blankenberge nodigt uit tot een nadere kennismaking. Het heeft een monumentaal centrum met mooie villa’s uit de Belle Époque, de ‘gouden jaren’ voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog (1880-1914). Het is lunchtijd en we strijken neer op een terras. Een glas koude rosé en een bord kaaskroketjes met gefrituurde peterselie. Voor culinaire verwennerij hoef je langs de Vlaamse kust niet ver te zoeken. Ter afwisseling leggen we de afstand tot het volgende dorp Wenduine af over een pad door een smalle strook duingebied. Het is warm en fijn om even in de schaduw te lopen.

Wandelen langs de Vlaamse kust

Dorpse sfeer

Na de drukte van Knokke en Blankenberge is het kleine Wenduine een oase van rust. Aan het eind van de zeedijk stuiten we op een hoog duin. Eenmaal boven zien we in de verte, als een soort fata morgana in de trillende lucht, onze bestemming van vandaag: De Haan. Dichterbij trekt een wit huisje met rood dak de aandacht. Het staat bovenop het duin en heet Spioenkop. De naam is afgeleid van spionheuvel. Het is een observatiepost uit de tijd van Napoleon en biedt een panoramisch uitzicht over de omgeving. We volgen een verhard wandelpad tussen strand en duin, dat eindigt bij een terras. Daarna nog een stukje over het strand en dan klimmen we naar de zeedijk van de ‘parel van de Vlaamse kust’: het charmante en kleinschalige De Haan. Hier geen hoge flats, maar laagbouw. De zeedijk is kort en wordt aan beide zijden begrensd door duinen. Het dorp zelf strekt zich achter die groene stroken breed uit, maar houdt daarbij een gemoedelijke dorpse sfeer.

Kusttram

Dag 3: De Haan – Middelkerke (circa 20 km)

Over het strand en door de duinen lopen we naar Oostende. Ook hier pakken we een stukje van de historische stad mee. Op de zeedijk passeren we imposante gebouwen als Casino Kursaal en de Venetiaanse Gaanderijen, die de zeedijk een wat statig aanzien geven. Voorbij het oude deel van de stad is het weer hoogbouw als vanouds. Dit duurt voort tot de volgende badplaats, onze bestemming van vandaag: Middelkerke. De flats worden slechts onderbroken door een strook duin die tijdens de Tweede Wereldoorlog is volgebouwd met bunkers en schietinrichtingen, als onderdeel van de Atlantikwall.


Meer weten over Wandelmagazine? Ja graag!


Bijzonder is dat tussen Oostende en Middelkerke de kusttram langs het strand rijdt, waarin je dus onderweg onbeperkt zicht hebt op zee. Wellicht een oplossing voor de wandelaar die het minder nauw neemt met de te lopen kilometers. Wij trotseren wind en regen en vallen aan het eind van de middag moe en natgeregend neer op onze hotelbedden. We verlaten het hotel vandaag alleen nog voor een avondmaaltijd!

Dag 4: Middelkerke – De Panne (circa 20 km)

De volgende ochtend ploeteren we tegen de wind in richting de volgende badplaats: Nieuwpoort. Een bekende plaats uit de geschiedenislessen op school. Hier versloeg het Staatse leger van Maurits van Oranje in 1600 een groot Spaans leger. De Slag bij Nieuwpoort is een van de bekendste gebeurtenissen uit de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648), misschien wel vooral door het ronde jaartal. Want het einddoel van de campagne, Duinkerken, werd nooit gehaald. Juist die plaats wilde Maurits innemen omdat van hieruit kapers het steeds voorzien hadden op Hollandse handelsschepen.

Wandelen langs de Vlaamse kust

IJsje in de zon

Wij lopen tot de monding van de rivier de IJzer over het strand en slaan bij de pier links af. Daar kunnen we ons laten overzetten. De riviermonding is smal, je kunt de overkant bij wijze van spreken aanraken. Na een warme lunch in een druk restaurant (het is zondag en de Belgen gaan massaal ‘op’ restaurant) vervolgen we onze wandeling, over de zeedijk, over het strand en af en toe een stukje door de duinen. Het weer is opgeklaard en als we in Koksijde-Bad arriveren, kunnen we zowaar in de zon een ijsje eten. Aan het eind van de middag arriveren we in De Panne, de laatste badplaats voor de Franse grens. Het is er gezellig druk en we horen opvallend veel mensen Frans spreken.

Dag 5: De Panne – Franse grens vv (circa 10 km)

Op pad voor de laatste etappe van deze reis! De zeedijk van De Panne gaat over in een betonnen strook en vervolgens in een wat overwoekerd zandpad. Als dat even later onbegaanbaar wordt, lopen we verder over het strand. In de verte zien we de eerstvolgende bestemming van onze Europese kustwandeling: Duinkerken. Maar voor vandaag is de Belgisch-Franse grens het einddoel. Net als in het begin bij Knokke heeft de natuur het in dit grensgebied voor het zeggen. Tot onze verbazing wordt de grens (mede) gemarkeerd met een Nederlandse grenspaal uit 1819. Een erfenis uit de tijd dat Nederland en België, kortstondig, één land vormden (1815-1830). De grenspaal is gerestaureerd en voor ons een leuk stukje vaderlandse geschiedenis. Na een gepast oponthoud op de plek keren we via dezelfde route terug naar De Panne. En nemen we de Kusttram terug naar Knokke.

Ook op pad langs de Vlaamse kust? Je vindt meer praktische informatie op Wandelingen.info.