Wandelenderwijs: wandelen over de oude scheepswerf aan het IJ
Vroeger liepen mensen meestal niet voor hun plezier, maar omdat ze ergens naar toe moesten. In veel landen is dat trouwens nog steeds zo. Wij kiezen in het algemeen bij afspraken op een afstand tot tien kilometer vaak de fiets, en bij verdere afstanden de auto of het openbaar vervoer. Ik heb me sinds een paar jaar aangewend om bijna elke afspraak te verbinden met een wandeling.
Tekst & beeld: Aat van der Harst | www.verhalenonderweg.nl
Wandelen naar je afspraak
Hierbij combineer ik telkens het nuttige met het aangename. Zo maak ik bijvoorbeeld regelmatig een functionele wandeling naar Scheveningen, waar ik dan op de boulevard een afspraak heb om koffie te drinken met een oude schoolvriend uit mijn Haagse tijd. Ik wandel dan vanaf station Den Haag Centraal via het Malieveld, de Scheveningse bosjes en het Westbroekpark naar de kust. Een wandeling van anderhalf uur, waar ik altijd weer van geniet. Ook in andere steden wandel ik van het station naar mijn afspraken. Zo leer ik de Nederlandse steden beter kennen en beleef veel meer dan in de bus of op de ov-fiets. Wandelend zie je meer en ervaar je alles intenser. Als je met de auto bent, kan je die altijd op enige afstand van je doel parkeren en het laatste stuk zelf lopen.
Dwalen door een immense hal
Ik heb een afspraak met een collega in Amsterdam-Noord. We gaan samen koffiedrinken op het terras van een café dat de naam De Ceuvel draagt en aan het IJ ligt. Ik heb alle tijd en besluit op een kilometer of vijf van De Ceuvel aan mijn wandeling te beginnen. Mijn auto zet ik neer in Tuindorp Oostzaan. Op een bord lees ik dat dit tuindorp in de jaren dertig gebouwd werd om tegenwicht te bieden aan verpauperde wijken in de binnenstad. De meeste bewoners van de wijk werkten in de scheepsbouw. Ik vervolg mijn weg naar de NDSM-werf en passeer een grote hijskraan, een jachthaven en een pont die net aanmeert.
Dan sta ik voor het centrale deel van de werf: het loodsgebouw. Door een openstaande deur loop ik naar binnen en ineens sta ik in een enorme hal. Op een muurtje gezeten eet ik een appel en lees de folder die ik uit een rek bij de ingang heb meegenomen. Tot de jaren tachtig was dit een van de grootste scheepswerven ter wereld. Enorme mammoettankers rolden hier van de helling. Duizenden mensen verdienden in deze hal hun boterham, tot de oliecrisis en de sterke buitenlandse concurrentie maakten dat de werf failliet ging. Zeker een half uur dwaal ik rond door de gigantische hal en stel ik me de bedrijvigheid voor die hier jarenlang heerste. Nu is het er doodstil. In een rommelig atelier is een schilder bezig met een groot kleurrijk doek. Hij groet me vriendelijk. Door een achterdeur verlaat ik de loods over de betonnen helling waarop in vroeger tijden schepen te water werden gelaten. Een enorme hijskraan steekt uit boven het water van het IJ.
Wandelen tussen vervallen gebouwen
Vervolgens loop ik door straten met oude werfgebouwen, leegstaande kantoorpanden en grote loodsen met tweedehands spullen. Ik heb intussen erg veel plezier in deze wandeling gekregen, door rustige straten die mooi van lelijkheid waren. Onderweg valt het me op dat tussen de vervallen scheepsgebouwen overal luxe appartementen verrijzen. Op borden staan schrikbarend hoge koopprijzen. Hier ontstaat een nieuwe wijk voor voornamelijk yuppen en expats. Ik vermoed dat als ik hier over een tijd weer wandel, het er heel anders uit zal zien. Wonen aan de overkant van het IJ dichtbij de pont naar de Amsterdamse binnenstad zal voor veel mensen aantrekkelijk zijn, vermoed ik. Rond café De Ceuvel is de gentrificatie nog niet doorgedrongen. Het ligt tussen tweedehands-autozaken en rommelige werkplaatsen. Op een houten bank neem ik plaats, ik ben nog wat vroeg voor mijn afspraak. Ik bestel een koffie en wacht op mijn collega. Na het gesprek wacht er straks nog een boeiende terugtocht naar Tuindorp.
Over de auteur
Aat van der Harst wandelde van huis naar Spanje en naar Italië. Hij is wandelcoach en begeleidt mensen met levensvragen in beweging. Over zijn wandelingen maakte hij de vertelvoorstelling “Ontmoetingen Onderweg”. Samen met zangeres Marianne van der Post treedt hij op in verteltheatertjes. Hij is schrijver van inspiratieboek Wandel je wijzer. Meer informatie via: www.verhalenonderweg.nl ; avdharst@verhalenonderweg.nl