Wandelenderwijs: Wandeling langs de Utrechtse singel
De Utrechtse singel is weer rond. Vijftig jaar geleden moest een deel ervan wijken voor een vierbaansweg. Je kon geen hele rondwandeling om de stadsgracht meer maken, wat behoorlijk omstreden bleef in Utrecht. Bewoners spanden zich dan ook jarenlang in om hun geliefde singel weer rond te krijgen. En met succes! Afgelopen september ging het laatste stukje singel weer open. Hierdoor kunnen niet alleen bootjes de hele singel weer bevaren, maar kunnen ook wandelaars de hele ronde lopen. Een aanwinst voor de stad. Op deze wandeling ervaar je de verhalen van negenhonderd jaar geschiedenis.
Tekst & beeld: Aat van der Harst | www.verhalenonderweg.nl
Ik begin mijn wandeling op station Utrecht Centraal. Door Hoog Catharijne kom ik op de Catharijnekade. De leuke koffiezaakjes zijn door corona nog allemaal gesloten. Het gaat hier in de zomer vast weer levendig worden, maar op deze stormachtige herfstmiddag is het er nog rustig. Ik kom langs de Westerkerk, die nu een chic hotel, restaurant en concertpodium is. Hier kan je het gedeelte van de singel richting het Paardenveld overzien, dat vijftig jaar lang ruimte moest geven aan een autoweg. Nu klotst er water door een nog kale singel. De stadsgracht is hier nog lang niet zo mooi als op andere plekken, maar ook dat is slechts een kwestie van tijd.
Via het Nijntje-pleintje
Bij het Nijntje-pleintje (genoemd naar het figuurtje Nijntje van Dick Bruna) loop ik naar de Bemuurde Weerd Oostzijde, waar vroeger een winkel van De Gruyter was. Er zit nu een vrijwilligerscentrale. Ik overweeg even de geadverteerde baan als suppoost op kasteel Haarzuilen te nemen. De Jugendstil-letters op de gevel herinneren aan oude tijden. In de jaren zestig telde Utrecht maar liefst twintig De Gruyterwinkels, zaken met veel koper, kristallen kroonluchters en tegeltableaus. Ik herinner me nog goed dat ik in de jaren zestig met mijn moeder boodschappen deed en een snoepje van de week meekreeg. “En betere waar en tien procent, alleen De Gruyter” stond er toen als slogan op de ramen.
Een park met een leuke muziektent
Ik sta op de Asch van Wijkbrug, vernoemd naar de bekende burgemeester. In de negentiende eeuw speelde hij een belangrijke rol in het verhaal van de singel. Hij brak de middeleeuwse stadsomwalling namelijk voor een groot deel af en verving die door een park met witgepleisterde huizen. Ik probeer me voor te stellen hoe het hier geweest moet zijn toen de hoge muur en de bastions er nog waren. Helaas moesten die ook tijdens eerdere stadvernieuwingen wijken, net als de singel later. Het verschil is dat de singel wel in ere hersteld kon worden.
Op de hoogte blijven van het laatste wandelnieuws?
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en volg ons op Facebook, dan mis je niks!
Ter hoogte van het Spoorwegmuseum wandel ik door park Lepelenburg, waar een leuke muziektent staat. Het pad langs de singel is vanaf hier prachtig met alle tinten herfstkleuren. Ik ben toe aan een koffie en vindt een luikje bij het mooie filmhuis Louis Hartlooper, waar ik contactloos een goede cappuccino bestel, die ik op een bankje langs de singel opdrink. Via een parkachtig pad kom ik bij de Martinuskerk, omgebouwd tot wooncomplex, en daarna langs de Geertekerk, die dienstdoet als kerk en als concertzaal met een mooie akoestiek. Dan kom ik bij het deel van de singel dat het meest veranderd is. Waar vijftig jaar lang de kortste snelweg van ons land lag, stroomt tegenwoordig weer water.
Weer wandelen in een stad
Dit was mijn eerste stadswandeling in een paar maanden. Ik wandel in deze coronatijden veel over landgoederen in de buurt van mijn huis, door bossen op de Utrechtse Heuvelrug of op de Veluwe. Ik merk nu hoe ik ook nog steeds kan genieten van wandelen in de stad. Ook in de steden is er veel natuur. Bijna de hele wandeling loop ik door een park, aangelegd door de bekende landschapsarchitect Jan David Zocher (1791-1870). Wat is er veel te zien!
Ik kom langs bruggen, een oude gevangenis, een bioscoop, een theater, een spoorwegmuseum en diverse kerken. De coffee-to-go onderweg is erg prettig. De veelheid van zintuigelijke indrukken is ook vermoeiend en de zes kilometer lijkt veel langer dan dezelfde afstand op de Veluwe. Maar wat is het fijn om voor de afwisseling weer een keer in een stad te lopen! Het is mooi dat de singelwandeling weer in ere hersteld is. Utrecht is een bijzondere wandelstad.
Praktisch
De route van de singelwandeling is te vinden op de website van Open Monumentendag Utrecht. Parkeren kan in parkeergarage Paardeveld. Van daar en van het station sta je in een paar minuten bij de singel. Tot 10 januari heeft het Utrechts Archief een expositie over de singel. Hiervoor moet je wel vooraf reserveren op de site van het Utrechts Archief.
Over de auteur
Aat van der Harst wandelde van huis naar Spanje en naar Italië. Hij is wandelcoach en begeleidt mensen met levensvragen in beweging. Over zijn wandelingen maakte hij de vertelvoorstelling “Ontmoetingen Onderweg”. Samen met zangeres Marianne van der Post treedt hij op in verteltheatertjes. Hij is schrijver van inspiratieboek Wandel je wijzer. Meer informatie via: www.verhalenonderweg.nl ; avdharst@verhalenonderweg.nl