Eten op de Camino de Santiago. Deze blog gaat over hoe en waarom we daar de hele dag voor moeten zorgen én over hoe we er nog meer van kunnen genieten. Eten tijdens je pelgrimstocht is namelijk van essentieel belang. En een belangrijk onderdeel van je onvergetelijke wandel- of fietservaring. Over het algemeen wordt er echter weinig aandacht aan het eten tijdens je pelgrimstocht besteed. En dat is jammer, want tijdens je Camino de Santiago kun je heerlijke lokale producten proeven.
Tekst & beeld: Annemiek Nefkens | WAW.travel
De belangrijkste maaltijd van de dag
We kregen het van onze moeders al met de paplepel ingegoten: de belangrijkste maaltijd van de dag is het ontbijt. En voor degenen die de Camino de Santiago wandelen geldt dat nog meer. We weten dat dit in het dagelijks leven niet goed is om het ontbijt over te slaan, maar op de Camino werkt het gewoon niet. Iedere dag lever je een flinke fysieke inspanning, waardoor het essentieel is dat je voldoende energie binnenkrijgt.
De meeste accommodaties aan de Camino de Santiago zijn zich hiervan bewust en geven het ontbijt de waarde die het verdient. Om deze reden bieden zowel hostels als pensions en herbergen meestal een goed ontbijt aan. Vraag altijd de avond van tevoren hoe laat het ontbijt begint, zodat je zeker weet dat je iets te eten kunt krijgen voordat je aan de etappe begint. Meestal serveren ze het ontbijt niet vóór 07.30 uur, wat een probleem kan zijn als je heel vroeg wilt beginnen met lopen.
Soms kan het voorkomen dat de accommodatie geen ontbijt aanbiedt. In deze gevallen is er altijd een café in de buurt waar je kunt ontbijten. Sommige pelgrims geven er zelfs de voorkeur aan om een paar kilometer te lopen voordat ze stoppen voor het ontbijt. In ieder geval is het belangrijk om lange afstanden te vermijden zonder voedsel te eten.
Nu is de vraag: wat is een adequaat ontbijt voor een pelgrim? Rekening houdend met de fysieke inspanning die je levert, is het duidelijk dat een koffie of thee en een stuk toast niet voldoende zullen zijn. Het is echter ook niet aan te raden om te zwaar te ontbijten, dan kan je onderweg namelijk misselijk worden..
Zorg er op zijn minst voor dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Belangrijk hierbij zijn eiwitrijk voedsel (ham en zuivelproducten, zoals kaas of yoghurt) en natuurlijke suikers (fruit, jam zonder toegevoegde suikers en natuurlijke sappen), maar ook koolhydraten (brood, toast en ontbijtgranen) en enkele gezonde vetten (noten of olijfolie). Een goed ontbijt kan bijvoorbeeld bestaan uit toast met olijfolie en ham, wat kaas en een stuk fruit of verse jus, vergezeld met koffie of thee. Of ontbijtgranen met yoghurt, een stuk fruit en wat nootjes. Vermijd bij voorkeur industrieel gebak, hoewel veel accommodaties ook zelfgemaakte koekjes of gebak aanbieden, die moeilijk te weerstaan zijn.
Eten tijdens de etappe
Etenis ook belangrijk onderweg. Langs de Camino de Santiago vind je een groot aantal plekken waar je stops kunt maken om weer op krachten te komen, van cafés en bars tot rustplekken en picknickplaatsen. Soms zit er wel de nodige afstand tussen de verschillende horecagelegenheden, dus zorg ervoor dat je altijd zelf tussendoortjes op zak hebt.
Noten zijn altijd handig, omdat ze gemakkelijk mee te nemen zijn in je rugzak en niet te veel ruimte in beslag nemen. Amandelen, cashewnoten, walnoten, pinda’s of pistachenoten worden verkocht in de meeste winkels die je op de Camino de Santiago vindt. Neem wel bij voorkeur noten mee die rauw of geroosterd zijn, en niet gefrituurd of gezoet.
Energierepen op basis van granen en muesli zijn ook een goede optie, omdat ze koolhydraten bevatten en je een flinke dosis energie geven. Een ander alternatief is vers fruit, dat zorgt voor een flinke dosis natuurlijke suikers die ons lichaam gemakkelijk kan omzetten in energie.
Lunch: einde van de etappe of voordat je verder gaat
De meeste pelgrims op de Camino de Santiago lopen dagelijks etappes van 20-30 km te voet (zo’n 50-70 op de fiets), zodat ze na de middag de etappe beëindigen. In Spanje eten mensen over het algemeen laat, dus als je dan aankomt kun je nog prima een heerlijke lunch bestellen. Genieten van het gastronomische aanbod van elke plaats een van de grootste geneugten van de Camino de Santiago. Iets wat we dan ook echt verdiend hebben!
Meer weten over Wandelmagazine? Ja graag!
Maar het kan ook voorkomen dat we het einddoel van de dag nog niet hebben bereikt. En dan zullen we ons moeten aanpassen aan de omstandigheden: als we na de maaltijd nog verder moeten wandelen, heeft een lichte lunch de voorkeur en laten we de zwaardere gerechten achterwege.
Naarmate je de Camino de Santiago volgt, zul je een bekend fenomeen ontdekken. De meeste restaurants bieden namelijk een zogenaamd “pelgrimsmenu” aan. Dit is doorgaans een interessante en voordelige optie: je betaalt tussen de 10 en 12 euro per persoon. Het pelgrimsmenu bestaat meestal uit een voorgerecht, een hoofdgerecht en een dessert of koffie. Ook een drankje is inbegrepen.
Houd er rekening mee dat de Camino de Santiago zeer uiteenlopende regio’s doorkruist en dat gastronomie een van de belangrijkste culturele trekpleisters is. Kiezen voor lokale en seizoensgebonden producten is iets wat we altijd sterk aanbevelen.
Diner: een tijd om te genieten
Het is gebruikelijk dathet diner de hoofdmaaltijd van de dag wordt. Daar zijn goede redenen voor: we zijn uitgerust, we hoeven ons geen zorgen meer te maken over het verder lopen of fietsen en bovendien hebben we meer tijd. Dat laatste vertaalt zich meestal in lange maaltijden met andere mensen die net als wij aan het pelgrimeren zijn. Samen eten gaat gepaard met verhalen en anekdotes. In sommige hostels wordt de mogelijkheid geboden tot een gezamenlijk diner met alle pelgrims die daar de nacht doorbrengen.
Daarnaast is het de perfecte tijd om de meeste populaire en traditionele gerechten uit de omgeving te proberen. Groenten uit Navarra, pil-pil kabeljauw uit het Baskenland, karbonades van wijnranken uit La Rioja, Castiliaanse knoflooksoepen, Asturische fabada, octopus uit Melide, de bacalhau à brás Portuguese, de pimientos de Padron, enz. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van een veel gevarieerder aanbod. De waarheid is dat alle gebieden die doorkruist worden door de verschillende routes van de Camino de Santiago, hun eigen gastronomie hebben.
Hetzelfde geldt voor wijnen, bier en andere alcoholische dranken. Tijdens de etappe zijn deze dranken niet aan te bevelen (vanwege de uitdrogende eigenschappen van alcohol), maar bij het diner zijn ze zeker aan te raden. Zoals de Albarino wijn of de wijn uit Rioja. Estrella Galicia is het lokale bier uit Galicia dat ook de moeite waard is om te proeven.
Kijk goed naar de openingstijden. In Spanje is het zeer zeldzaam om vóór 21.00 uur te dineren, en veel restaurants openen hun deuren pas om 20.00 uur. Voor veel mensen die uit andere landen komen, is dit laat. Zeker als je de volgende dag vroeg op moet.
Zorg dat je voldoende drinkt tijdens de Camino de Santiago
Ten slotte willen we benadrukken dat het ook belangrijk is om gehydrateerd te blijven. Tijdens het wandelen of fietsen gaan we zweten en verliezen we snel vocht, dus het is belangrijk om dit ook weer aan te vullen.
Wat vloeistoffen betreft, wordt steeds vaker gebruik gemaakt van energiedrankjes (hypertonisch). Hoewel deze stoffen kunnen bevatten die voor sommige mensen problematisch zijn (zoals cafeïne of taurine), hebben ze wel een vermoeidheidsbestrijdend effect.
Het verdient de voorkeur om rehydratiedranken te consumeren (isotoon of zelfs licht hypotoon). Deze drankjes bevorderen d opname van water en bevatten meestal stoffen zoals mineralen, magnesium, aminozuren, langzaam opneembare koolhydraten en vitamines. En niet te vergeten water, dat is de gemakkelijkste en beste optie. Water kun je drinken zowel uit flessen als uit bronnen en fonteinen die je onderweg tegenkomt.
Buen Camino!
Over de auteur
Annemiek Nefkens liep in 2018 de Camino naar Santiago de Compostela. 2.000 km en 3 maanden verder, besloot zij haar leven totaal te veranderen. Ze ging wonen in Spanje en begon, samen met haar Spaanse partner Roberto, WAW.travel. Gespecialiseerd in het organiseren van op maat gemaakte wandelvakanties in Spanje, waaronder de Camino de Santiago.
