Wandelenderwijs: Wandelen over het Marskramerpad
Met veel plezier wandelde ik het Marskramerpad vanaf de pier van Scheveningen tot de grens met Duitsland, en daarna verder naar Osnabrück. Tussen Amersfoort en Achterveld, bij het gehucht Stoutenburg, loopt het pad dicht langs een onooglijk stukje grasveld. Het gerucht gaat dat Simpie hier begraven ligt, een landloper die lange tijd in deze buurt rondwandelde. Ik besloot uit te gaan zoeken wie die Simpie nu eigenlijk was.
Tekst & Beeld: Aat van de Harst | www.verhalenonderweg.nl
Hier zwierven landlopers
Op mijn zoektocht ontmoet ik een oudere bewoner van Achterveld. Hij vertelt me dat er door de eeuwen heen zwervers in deze omgeving rondzwierven. Ze werden ook wel landlopers, vagebonden of spiritusdrinkers genoemd. Als ze in boerenschuren sliepen, pakten de boeren dan ook hun lucifers af, uit angst voor brand. Bekende landlopers uit deze streek waren Jan Halfweg, Dove Bart en Toon Kleinveld.
De Achtervelder vertelt me dat een zwerver die hij in zijn jeugd goed gekend heeft Simpie heette. Deze landloper kwam regelmatig langs op zijn boerderij en kreeg dan een kop soep, die hij zittend op de drempel opat. Simpie was voor de oorlog een stoelenmatter en liep langs de boerderijen om rieten zittingen van stoelen te restaureren. Toen daar geen werk meer in was, zwierf hij bedelend om eten door de streek rond Leusden. Hij overleed ergens in de jaren vijftig en werd begraven op het Vilderskerkhof, een kleine begraafplaats voor zwervers vlakbij het Marskramerspad. De gemeente Leusden besloot afgelopen jaar om dit kerkhof en het graf van Simpie tot een toeristische bezienswaardigheid voor wandelaars en fietsers te maken. Als je tussen Amersfoort en Achterveld wandelt (langs de Emelaarseweg), kom je nu dan ook langs een stalen gedenkplaat voor Simpie, een bord met uitleg en een mooi nieuwe hek. Een soort eerbetoon aan verschoppelingen van de maatschappij door de eeuwen heen. Op mijn wandeling sta ik stil bij Simpie’s graf en gedenk ik hem.
Grote manden op de rug
Als je ook het graf van Simpie wil bezoeken, kan ik het Marskramerpad hiervoor zeker aanraden. Deze route is zeer afwisselend en loopt midden door ons land. Eeuwen geleden liepen Duitse handelaren over dit pad met grote manden op de rug naar Nederland. Bij het Vilderskerkhof hielden ze vast even halt voor ze hun weg naar het westen vervolgden. Bekende handelaren die hierlangs kwamen, zijn de families Brenninkmeier, Peek & Cloppenburg en niet te vergeten de familie Sinkel. De winkel van Sinkel in Utrecht herinnert hieraan, evenals het liedje: “In de winkel van Sinkel is alles te koop, hoeden en petten en dameskorsetten”. Van eenvoudige marskramers ontwikkelden deze Duitse families zich tot succesvolle ondernemers in ons land. Het Vilderskerkhof ligt aan de Hessenweg. Vroeger reden de brede Hessenkarren over deze weg, waarmee de Duitse kooplieden later naar ons land kwamen. Een restaurantje bij Achterveld heet nu nog de Hessenkar.
Er zijn grote verschillen tussen de landlopers, zoals Simpie, die doelloos ronddoolden door de streek, en de marskramers die een duidelijk doel hadden, namelijk hun waren verkopen. Het kwam wel voor dat ze in dezelfde hooibergen sliepen. Het Vilderskerkhof doet ons stilstaan bij een wereld die er tot de jaren vijftig van de vorige eeuw nog was. Het was de tijd dat mensen niet alleen voor hun ontspanning en plezier wandelden zoals wij nu. Onder soms barre omstandigheden probeerden zowel de landlopers als de marskramers in weer en wind te overleven. Het is goed dat een plek als het Vilderskerkhof ons, wandelaars voor het genoegen, hieraan herinnert.
Over de auteur
Aat van der Harst wandelde van huis naar Spanje en naar Italië. Hij is wandelcoach en begeleidt mensen met levensvragen in beweging. Over zijn wandelingen maakte hij de vertelvoorstelling “Ontmoetingen Onderweg”. Samen met zangeres Marianne van der Post treedt hij op in verteltheatertjes. Hij is schrijver van inspiratieboek Wandel je wijzer. Meer informatie via: www.verhalenonderweg.nl ; avdharst@verhalenonderweg.nl