Hallux Valgus: wat is het en wat kan je ertegen doen?
Misschien heb je de naam ‘Hallux Valgus’ ooit langs horen komen. Lang niet alle wandelaars zijn bekend met deze term, maar toch is het een van de vaakst voorkomende voetaandoeningen. Bij een Hallux Valgus groeit de grote teen scheef naar binnen, waardoor er een (pijnlijke) knobbel aan de zijkant van je voet ontstaat. Dit kan het wandelen een stuk lastiger voor je maken, of zelfs helemaal onmogelijk. Gelukkig zijn hier ook oplossingen voor. In dit artikel bespreken wij daarom wat een Hallux Valgus precies is en wat je ertegen kan doen.
Wat is een Hallux Valgus?
Zoals gezegd is er bij een Hallux Valgus sprake van een vergroeiing van de grote teen (Hallux in het Latijn). Hierbij groeit de grote teen scheef naar binnen, dus richting de andere tenen. Deze scheefstand gaat meestal geleidelijk aan. Als er geen actie ondernomen wordt, kan de scheefstand in sommige gevallen ieder jaar zo’n twee graden erger worden. Door de scheefgroei van de grote teen ontstaat er een knobbel (ook wel ‘bunion’ genoemd) van uitstekend bot en geïrriteerd weefsel aan de buitenkant van het teengewricht.
Met name deze knobbel kan behoorlijk veel hinder veroorzaken tijdens het wandelen. Vaak gaat de knobbel namelijk gepaard met een pijnlijk gevoel, zeker wanneer je schoenen draagt. Niet alleen doet dan het lopen pijn, maar je gaat mogelijk ook je looptechniek onbewust aanpassen. Zo kan je door de knobbel bijvoorbeeld minder op je voet steunen of ga je hem anders afwikkelen. Dit kan dan vervolgens weer tot andere klachten leiden. In ernstige gevallen kan een Hallux Valgus ook de tweede teen opzij duwen, of eroverheen gaan liggen. Hierdoor pas je mogelijk niet meer in je schoen, met alle hinderlijke gevolgen van dien. Overigens hoeft een Hallux Valgus niet per se met dit soort ongemakken gepaard te gaan, sommige mensen hebben helemaal geen klachten bij zo’n vergroeiing.
Wat zijn de oorzaken?
Hallux Valgus is een veel voorkomend voetprobleem. Naar schatting krijgt 25 tot 30 procent van de mensen hier op latere leeftijd mee te maken. Toch is er niet één duidelijke oorzaak voor de vergroeiing aan te wijzen. Vaak worden te krappe schoenen en hoge hakken als oorzaak genoemd, maar dit is wetenschappelijk nooit hard gemaakt. In de regel krijgen vrouwen vaker dan mannen te maken met een Hallux Valgus, en meestal ook op latere leeftijd. Daarnaast spelen erfelijke factoren soms ook een rol. Vaak gaat een scheve grote teen ook gepaard met andere voetafwijkingen, bijvoorbeeld een stram enkelgewricht of op latere leeftijd verzwakte voetspieren. Hierdoor komt er meer druk op het grote teengewricht te staan, wat vervolgens tot scheefgroei kan leiden.
Wat kan je ertegen doen?
Merk je dat je grote teen scheef begint te staan? Dan is het belangrijk om meteen goed naar je schoeisel te kijken. Het is weliswaar niet zeker dat te krappe schoenen en hoge hakken een Hallux Valgus veroorzaken, maar vast staat wel dat ze de klachten flink kunnen verergeren. Vermijd daarom hoge hakken bij een scheefgroeiende teen en let er bij je wandelschoenen op dat je genoeg ruimte aan de voorkant van je schoen hebt; het moet niet knellend aanvoelen. Mogelijk moet je daarvoor nieuwe exemplaren voor aanschaffen. Tip: schoenmerken als Hanwag verkopen speciale ‘bunion-modellen’, waarbij de leest specifiek is ontworpen voor voeten met een Hallux Valgus. Het grote voordeel hiervan is dat deze schoenen op alleen op de plek van de knobbel breder zijn, waardoor je voet elders ook voldoende ondersteuning krijgt (wat bij te brede schoenen vaak niet het geval is).
In sommige tipartikelen wordt ook het advies gegeven om nachtspalken en corrigerende tape om je teen te doen, om hem weer in de juiste stand te brengen. Diverse voetspecialisten geven echter aan dat dit meestal geen blijvende verbetering oplevert. Het is daarom zeer de vraag of je dit wel moet willen.
Bij een specialist langs
Hoe goed je ook op je schoenen let, er zijn grenzen aan wat jij als ‘leek’ zelfstandig bij een Hallux Valgus kan doen. Bij ernstige pijnklachten kan je daarom het beste een specialist raadplegen, bijvoorbeeld een podotherapeut, een fysiotherapeut of een orthopedisch schoenmaker. Hierbij kan je met je huisarts overleggen welke specialist het meeste voor jou kan betekenen. Hierbij zijn er verschillende behandelingsmogelijkheden voor een scheefgegroeide grote teen. Zo kan een specialist steunzolen voor je aanmeten, of oefeningen opgeven om de bewegelijkheid van je teengewricht te vergroten. Doel is hierbij om ervoor te zorgen dat je zonder pijn je schoenen kunt dragen en wandelen.
Blijf je ondanks al deze maatregelen echter last houden van ernstige pijnklachten? Dan kan de huisarts je mogelijk doorverwijzen naar de orthopedist voor een operatie. Gelukkig zijn dit soort ingrepen meer de uitzondering dan de regel.